Malownicze ruiny zamku w Janowcu

Ludzie odkładają marzenia na półkę albo dlatego,

że uważają je za niewykonalne,

albo łudzą się, że zrealizują je w przyszłości.

(Richelle Mead)

* Zamek w Janowcu z drona - źródło *

* Zamek w Janowcu - źródło *

Już od jakiegoś czasu jestem wielbicielką zamków... Każda tego typu budowla ma ciekawą historię, swoją legendę, skrywa jakieś tajemnice...  Bardzo często otacza je aura, która pobudza wyobraźnię... 

Choć tego dnia nie padało i pogoda była niezbyt klarowna, to mimo to, postanowiłam  odwiedzić zamek bastejowy w Janowcu nad Wisłą, który zachował się w postaci malowniczej ruiny... Była to  siedziba rodów magnackich Rzeczypospolitej: Firlejów, Tarłów i Lubomirskich...

Zatrzymaliśmy się na parkingu przed kościołem św. Stanisława Biskupa w Janowcu...  Początkowo idziemy schodkami podnóżem wzgórza, później kamienistą ścieżką pod górę aż do pomostu prowadzącego do zamku... Idąc podziwiamy wspaniale prezentującą się południową ścianę potężnego zamczyska... W czasie swej świetności  było w nim 98 pokoi i 7 wielkich sal... Zamek należał do największych w Polsce, jego wymiary 121 x 72 metrów... Obecnie jego ruiny górują nad okolicą... Do naszych czasów zachowała się część budynku bramnego pomalowanego w charakterystyczne biało-czerwone pasy...

Zamek został wzniesiony jako fortyfikacja obronna na początku XVI wieku... Budowę rozpoczął hetman wielki koronny Mikołaj Firlej... Kolejny z rodziny Firlejów - kasztelan lubelski Piotr - odziedziczywszy rezydencję postanowił ją rozbudować w stylu renesansowym i zatrudnił do tego jednego z najwybitniejszych architektów tego okresu Santiego Gucci'ego... Piotr Firlej był  doradcą królowej Bony, a następnie Zygmunta Augusta... 

Zbudowano wówczas dwa skrzydła o charakterze pałacowym, od strony dziedzińca postawiono krużganki, a budynki ozdobiono renesansową attyką... Zamek niemal przez sto lat pozostawał w rękach rodu...

Później  stał się własnościową rodu Tarłów, a  w  1650 roku zamek przechodzi w ręce Lubomirskich... W czasie Potopu, Szwedzi w znacznym stopniu uszkodzili masywną budowlę... Lubomirscy zamek odbudowują... W latach 1809 - 1813 zniszczyły go wojska rosyjskie i austriackie... Zamek nie odzyskał dawnej świetności... W 1931 roku malowniczą ruinę kupił inżynier geodeta - Leon Kozłowski... Systematycznie postępował proces rozpadania się murów... W 1975 roku ruiny zamku w Janowcu zostały odkupione od Kozłowskiego przez muzeum w Kazimierzu...

We wschodnim skrzydle schody prowadzą na trzecie piętro... Moją uwagę zwrócił uwagę piękny portal z herbem Szreniawa bez Krzyża, który należał do Lubomirskich... Wchodząc na trzecie piętro moim oczom ukazuje się rozległy krajobraz na okolicę i dolinę Wisły... Patrząc na ruiny, widzimy, że dzisiaj sterczą tylko zewnętrze mury... Z góry oglądamy Wielki Dziedziniec, ruiny Kaplicy, wieżę mieszkalną północną, budynek w którym mieści się muzeum...

Schodzimy na dziedziniec aby zobaczyć zamkowe muzeum... Jest tutaj wystawa tematyczna, poświęcona historii zamku... W pierwszej sali możemy zobaczyć fragmenty nagrobków autorstwa Santiego Gucciego m.in. Mikołaja, Piotra i Andrzeja Firleja... Oglądamy też fragment nagrobka Barbary z Szreńskich Firlejowej... Jest ołtarz świętego Jerzego pochodzący  z kościoła parafialnego w Janowcu... Są kafle płytowe z ornamentem reliefowym o motywie gryfa... W gablotach są kafle których polewa  jest zielona i żółtobrązowa... W kolejnej sali możemy zobaczyć kredens neobarokowy, fotel barokowy, karacena z szyszakiem - wzorowana na oryginalną, obrazy olejne przedstawiające zamek w Janowcu... W trzeciej sali możemy zobaczyć makiety zamku na przestrzeni lat oraz ogromne obrazy przedstawicieli magnackich rodów m.in.: Mikołaja Firleja, Andrzeja Firleja,  Jerzego Sebastiana Lubomirskiego, Antoniego Benedykta Lubomirskiego...

Schodzimy do piwnicy zamkowej gdzie znajduje się kolekcja fajansu holenderskiego... Pochodzi ona pochodzi ze zbiorów  Jędrzeja Jaworskiego... Chińska porcelana z niebieskimi dekoracjami na białym tle przypadła do gustu Holendrom i wkrótce miejscowi garncarze w manufakturach ceramicznych zaczęli tworzyć wyroby fajansowe... Ceramikę z Delft potocznie nazywa się porcelaną a to naprawdę jest fajans... Fajans produkuje się z zanieczyszczonego kaolinu (skały osadowej) w wysokich temperaturach, w efekcie powstaje wyrób  o bardzo jasnym kolorze... Rzemieślnicy kopiowali wzory chińskie i japońskie i fajans holenderski zaczął podbijać świat...

Imponująca była różnorodność produkowanych przedmiotów - od słynnych kafli, przez kałamarze, wazy, talerze, misy, dzbany... Na przedmiotach rzemieślnicy przedstawiali kwiaty, scenki rodzajowe, pejzaże , charakterystyczne wiatraki, portrety, sceny bitew, religijne... Kolekcja jest wspaniała, bogata i bardzo różnorodna...   

Jak niemal z każdym zamkiem tak i z tym w Janowcu związana jest legenda o Czarnej Damie, Helenie Lubomirskiej ukazującej się w ruinach podczas pełni księżyca... Wydarzyło się to w II połowie XVIII wieku, kiedy zamkiem władała rodzina Lubomirskich... Córka magnata, Helena zakochała się w  przystojnym ale biednym rybaku, a gdy nie chciała wyrzec się swej miłości, rodzice za karę zamknęli ją w wieży zamkowej... Rybaka kazali uśmiercić... Nieszczęśliwa Helena ubrana w czarną balową suknię, popełniła  samobójstwo, rzucając się z wieży na dziedziniec... Od tej chwili jej duch zaczął ukazywać się na zamku... Na ród Lubomirskich zaczęły spływać same nieszczęścia, a nocami po zamkowych komnatach i murach snuło się widmo Czarnej Damy...

Polecam każdemu kto będzie w okolicach Kazimierza Dolnego odwiedzenie tej ciekawej, pięknej i rozległej ruiny... To miejsce jest bardzo malownicze i naprawdę jest oazą spokoju.... Tą samą trasą wracamy do samochodu...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...