Szopki krakowskie w salach Celestatu

Niewielu zachowuje wdzięczność po otrzymaniu dobrodziejstwa.

Większość dopóty pamięta o darach, dopóki z nich korzysta.

(Seneka)

Kraków odwiedziłam w poświąteczny piątek w związku z wizytą w Muzeum Książąt Czartoryskich... Zawsze, kiedy jestem w tym mieście dzień staram się wykorzystać do maksimum... Do odjazdu pociągu miałam dwie godziny czasu...  Podjęłam szybką decyzję o odwiedzeniu Muzeum Szopek, które znajduje się w historycznej siedzibie Bractwa Kurkowego - w Celestacie przy ulicy Lubicz 16...

Towarzystwo Strzeleckie w 1837 roku wzniosło pałacyk w stylu neogotyku angielskiego... Tutaj  Bractwo Kurkowe prowadziło swoja działalność, organizowało wybory króla kurkowego i ćwiczenia strzeleckie... Bractwo Kurkowe to organizacja  działająca od XIV wieku... Jej celem było regularne szkolenie wojskowe mieszczan... Lista krakowskich królów kurkowych jest bardzo długa...  Wszyscy pochodzą ze znakomitych rodzin krakowskich...

Wchodząc na teren Parku Strzeleckiego, na budynku Celestatu wita nas (popiersie)Marcin Oracewicz, bohater konfederacji barskiej... Marcin jako młody człowiek z zawodu pasamonik, przybywa ze Starej Lubowli do Krakowa... Swój warsztat prowadził w Szarej Kamienicy na Rynku Głównym... Był członkiem Bractwa Kurkowego i doskonałym strzelcem, strzelcem, który miał odpędzić wroga...

Konfederacji Barscy - zbrojny związek szlachty, pierwsze powstanie narodowe... Związek pragnął m.in. obalić reformy wprowadzone przez Rosję, obalić króla Stanisława Poniatowskiego, obronić wiarę katolicka i wolność...

Pod koniec czerwca 1768 roku zaatakowali Kraków opanowany przez konfederatów barskich... Wróg został zmuszony do odwrotu a bohaterem ogłoszono krakowskiego mieszczanina Marcina Oracewicza... Gdy zabrakło mu kul, broń załadował guzem od żupana i strzelił tak celnie, że zabił generała Panina... Kiedy wystrzał Panina z konia zwalił, wypadek ten wielki popłoch w szeregach Moskali sprawił, że spiesznie odstąpili od murów miasta i cofnęli się za przedmieścia...

Wcześniej szopki krakowskie były prezentowane w  Pałacu Krzysztofory... W związku z trwającym tam remontem, teraz oglądamy je   w Celestacie... Kiedy stałam w długiej kolejce po zakup biletów,  w pewnym momencie miałam ogromną ochotę zrezygnować z wizyty w muzeum... Wyobrażałam sobie  tłumy  znajdujące się we wewnątrz... Nie pomyliłam się w swoich przypuszczeniach... Ekspozycja szopek krakowskich cieszy się niezmiennym zainteresowaniem zwiedzających, świadczy o tym duża frekwencja... 

Szopki  mają długą tradycję... Powiększone jako żłóbki pojawiają się w każdym polskim  kościele w Święta Bożego Narodzenia... Wszystkie mają wspólne korzenie... Święty Franciszek z Asyżu był w Ziemi Świętej i zachował wiele wspomnień o miejscach, które zobaczył... Dlatego postanowił na żywo uczcić i przybliżyć tajemnicę  narodzin Jezusa... Święty Franciszek postanowił "odtworzyć" grotę Narodzenia Jezusa w Betlejem...  W 1223 roku niewielkiej wiosce Greccio wybrano jaskinię i zbudowano w niej żłób, i w nim umieszczono figurkę Dzieciny... Przyprowadzono owce, wołu i osła... Zwołano mieszkańców wioski... Wszyscy radowali się z narodzin Jezusa... Święty Franciszek stał przed żłobem pełen pobożności i promieniujący radością... W tej niezwykłej scenerii odbyła się pierwsza msza pasterska, która rozpoczęła tradycję nocnej mszy tzw. Pasterki...

Gdy w 1225 roku zmarł święty Franciszek, jego zakon franciszkański kontynuował  zwyczaj budowania szopek... Okazało się, że ten prosty sposób prezentowania treści ewangelicznych  w szczególny sposób trafia do wiernych... Początkowo szopki powstawały przy klasztorach franciszkańskich, jednak z czasem rozpowszechniły  się po całej Europie... Przyjmuje się powszechnie, że szopki zaczęły się pojawiać w Polsce w XVII wieku i są one pochodzenia włoskiego... Wśród wielu tradycji polskich szopek, najbardziej znane są tzw. szopki krakowskie...

Przekroczyłam progi  historycznej siedziby Bractwa Kurkowego... I muszę przyznać, że  bardzo mocno  zaskoczyło mnie wnętrze Celestatu... Według mnie nie spełnia wymogów nowoczesnego, współczesnego muzeum... Kasa, szatnia i sale: Strzelecka i Bracka z eksponatami wymagają szybkiej i gruntownej renowacji... Ekspozycja muzealna Bractwa Kurkowego ginie wśród kolorowych szopek krakowskich, mimo, że Sala Strzelecka to bardzo duże i  wysokie na 6 metrów pomieszczenie podzielone neogotycką kolumnadą... Najcenniejszym eksponatem jest srebrny kur, który prawdopodobnie został podarowany przez króla Zygmunta Augusta... W Sali Strzeleckiej mogłam zobaczyć liczne portrety królów kurkowych,  trofea, obrazy, insygnia władzy marszałków królewskich...

W Krakowie zrodził się fenomen szopki krakowskiej... Forma smukłej budowli z dominującymi wieżami wykształciła się  w XIX wieku,  w środowisku murarzy i robotników budowlanych z przedmieść Krakowa: Zwierzyńca, Grzegórzek, Krowodrzy, Czarnej Wsi... Została rozpropagowana w XX wieku, do dziś kultywowana...  Szopka krakowska jest bardzo piękna,  bogato zdobiona, kolorowa, smukła, wielopoziomowa, wieżowa... Łączy prostotę z wyrafinowaną finezją... Jest symbolem Krakowa i jego esencją zarazem... Szopka nie jest modelem jednej budowli... Jest kompozycją kilku obiektów... W każdej z nich widzimy całą Świętą Rodzinę:  figurki Dzieciątka, Marii i Józefa... Bardzo często towarzyszą im aniołowie, Trzej Królowie, pasterze i zwierzęta... Iglice wież zakończone są wizerunkiem orła z godła Rzeczypospolitej, albo gwiazdami czy chorągwiami w barwach narodowych... 

Każdego roku w pierwszy czwartek grudnia na Rynku Głównym w Krakowie odbywa się Konkurs Szopek Krakowskich... Byłam na kilku konkursach i podziwiałam prezentowane prace szopkarzy...  Organizatorem  Konkursu jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa... Szopkarze na stopniach pomnika Adama Mickiewicza ustawiają swoje  najnowsze prace... Nagrodzone prace  obecnie możemy zobaczyć w Celestacie...

W 1937 roku miłośnicy tradycji krakowskich  zorganizowali I Konkurs szopek Krakowskich ... Od tego czasu,  z krótką  przerwą  w czasie okupacji, ta piękna  tradycja do dzisiaj i wspaniale się rozwija...

Niemal każda szopka jest podświetlona elektrycznie... Konstrukcje są solidne i stabilne i wykonane z drewnianych listewek...

Każdy kto odwiedza Kraków może zobaczyć na placach, w parkach, w różnych miejscach miasta szopki krakowskie... Kolorowe dzieła sztuki umieszczone są w szklanych, podświetlanych  gablotach... Przepięknie prezentują się wieczorową porą...

* Tradycyjne szopki krakowskie *

* Kraków w pierwszy czwartek grudnia *

* Szopki krakowskie - grudzień 2017 *

* Szopki krakowskie 2018 *

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...