niedziela, 11 sierpnia 2019

Archikatedra pw. Wniebowzięcia NMP w Gnieźnie












Zawsze narzekamy, że życie jest tak krótkie,
a zachowujemy się, jakby nie miało końca.

(Seneka)








W Gnieźnie na Wzgórzu Lecha zwanym również  Królewskim stoi dostojna katedra Wniebowzięcia NMP... Fascynująca, gotycka  budowla, która  od pierwszej chwili zrobiła na mnie wielkie wrażenie...

Jest to trzecia świątynia wzniesiona w tym miejscu... Majestatyczna katedra  jest jednym z najpiękniejszych i najcenniejszych zabytków architektonicznych regionu i kraju... Ma ona w historii naszego kraju szczególne znaczenie... To zabytek klasy zerowej... Symbol chrześcijaństwa i siedziba metropolii, której do okresu rozbiorów  podlegały wszystkie diecezje na terenie Polski... Katedra gnieźnieńska jest zwyczajową siedzibą prymasa Polski...

To właśnie tutaj koronowano pięciu pierwszych polskich królów:  Bolesława Chrobrego, Mieszka II, Bolesława Szczodrego, Przemysława II i Wacława II Przemyślida- króla Czech...

Budowę istniejącej do dziś katedry zainicjował arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki, wybitny mąż stanu, orędownik walki z zakonem krzyżackim, doradca Kazimierza Wielkiego... Był też inicjatorem budowy katedry na Wawelu, rektorem uniwersytetu w Bolonii, współorganizatorem Uniwersytetu Jagielońskiego...

Rozpoczyna budowę katedry w stylu gotyckim... Za jego czasów powstaje gotyckie prezbiterium, ambit i kaplice... Prace nad budową trwają do około 1390 roku... Korpus budowli otoczono kaplicami... W XVII i XVIII wieku świątynia zostaje przebudowana w stylu barokowym... A po zniszczeniach II wojny światowej poddana regotyzacji w czasie odbudowy... Trzynawowy korpus i wieże budowli odzyskały swój gotycki wygląd...

Jest to świątynia orientowana na osi wschód - zachód... Od zachodu jej ozdobą  są dwie potężne wieże nakryte barokowymi hełmami... Zostały opięte w narożach wielouskokowymi przyporami... Dachy nad nawą główną i prezbiterium są dwuspadowe a nad nawami bocznymi jednospadowe...

Na murze katedry  uwagę przykuwa herb Pomian, który należał do arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski Macieja Łubieńskiego... Łubieński podczas powstania kozackiego w 1648 roku jako interrex kierował państwem i podpisał elekcję Jana II Kazimierza i koronował go w katedrze wawelskiej... 








Po wejściu do środka  zobaczyłam wnętrze, które oznacza się prostotą i pewną surowością form...  Jak już wspominałam jest to budowla monumentalna... Długość nawy głównej łącznie z prezbiterium - 55 metrów... Wysokość nawy głównej - 22 metry, szerokość - 9,5 metra, naw bocznych odpowiednio połowę: 11 i 4,74 metra... Nawę główną od prezbiterium oddziela silnie zaakcentowany łuk tęczowy... Po przeprowadzonej regotyzacji główny trzon kościoła prezentuje się jako budowla gotycka, według stanu z początku XV wieku...  Jest to świątynia trójnawowa, bazylikowa, z ambitem (obejściem naw bocznych za prezbiterium)... 

Wyposażenie katedry zachwyca niezliczonymi dziełami sztuki różnych stylów począwszy od gotyku, przez renesans aż do baroku... To pozwala własnie  prześledzić zmieniające się na przestrzeni czasu style w sztuce i architekturze... Przy wejściu do starego kapitularza moją uwagę przykuła płyta nagrobna z czerwonego węgierskiego marmuru... Wiem, że wykonał ją znakomity artysta późnego gotyku, Wit Stwosz... Jego gmerk (znak osobisty) znajduje się w lewym górnym narożniku... Wyrzeźbiony przez niego wizerunek przedstawia arcybiskupa Zbigniewa Oleśnickiego...







Do naw bocznych przylega 14 kapic, 2 kruchty, 2 zakrystie, biblioteka, archiwum... Kaplice w większości powstały w II połowie XIV wieku... Jednak w XVII i XVIII wieku zostały przebudowane... Otwierają się na nawy wspaniałymi renesansowymi i barokowymi portalami... Niestety, wejścia do kaplic są zamknięte kratami, które właściwie utrudniają zrobienie  jakiegokolwiek zdjęcia.... Wewnątrz kaplic znajdują się barokowe ołtarze oraz renesansowe i barokowe nagrobki, płyty nagrobne, epitafia fundatorów i arcybiskupów...

Nawa główna, prezbiterium i nawy boczne nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, wspartymi na ośmiobocznych filarach międzynawowych... W nawie łuki mają bogatą dekorację rzeźbiarską... Jednym z najciekawszych dzieł polskiej rzeźby gotyckiej jest krucyfiks z drzewa lipowego z 1430 roku umieszczony na belce tęczowej... Sama belka tęczowa jest już rekonstrukcją...








Wyposażenie wnętrza prezbiterium i nawy głównej jest stosunkowo skromne... Tutaj tysiąc lat temu  spoczęły szczątki poległego męczeńską śmiercią świętego Wojciecha, patrona Polski... Ołtarz główny zdobi srebrna trumna z relikwiami  świętego Wojciecha ufundowany  w 1622 roku i wykonany przez gdańskiego rzeźbiarza Piotra von der Rennena... Na trumnie 10 płaskorzeźbionych scen z życia świętego...  Trumna wsparta  jest na sześciu orłach...







Drzwi Gnieźnieńskie nazywane niegdyś  Klejnotem Królestwa - Gemma civitatis, unikalny w skali światowej i najcenniejszy zabytek sztuki romańskiej w Polsce...  Zdobią obecnie południowy portal gotyckiej katedry... To wspaniałe arcydzieło zostało ufundowane prawdopodobnie około 1175 roku... Według lokalnej tradycji katedra otrzymała je w darze od Bolesława Krzywoustego... Według innej jest  to dar Mieszka III Starego... Geneza i warsztat, który je wyprodukował stanowi przedmiot  dociekań badaczy od wielu lat...  Podwoje gnieźnieńskie składają się z dwu skrzydeł odlanych z brązu, nierównej wielkości...







Na powierzchni drzwi w 18 kwaterach widnieją sceny z życia, męczeńska śmierć oraz wykup i przenosiny ciała świętego Wojciecha do Gniezna... Skrzydła drzwi obramowane są tzw. bordiurą z ornamentem roślinnym, figurami ludzi i zwierząt, scenami pracy, polowań i walk... Nawet dziś, po upływie niemal tysiąca lat zachwyca mnie dynamika, realizm i dramatyzm przedstawionych scen...

Cieszę się, że poznałam katedrę gnieźnieńska ponieważ przypomniała mi o wielu wydarzeniach w dziejach Kościoła i państwa polskiego...


Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...
Witam nowych gości na moim blogu:*Tarę* * Jose Ramon**Taka trochę *  * Violinowo*
Życzę udanego, słonecznego tygodnia...
Serdecznie wszystkich pozdrawiam...



47 komentarzy:

  1. Dziękuję za cudowną wirtualną podróż !
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się Elu, że podoba się Tobie ten post.
      Pozdrawiam serdecznie:)

      Usuń
  2. Love the first shot especially. The early morning is beautiful!

    OdpowiedzUsuń
  3. ...the twin towers are a nice part of this cathedral. European church have such wonderful details. Thanks Lucja for taking me along on this lovely tour. Enjoy your week.

    OdpowiedzUsuń
  4. Gniezno to wspaniałe miasto, dość często go odwiedzam.Za każdym razem jestem pod jego urokiem.Wakacyjnie pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Eljocie, troszeczkę zazdroszczę tak częstych pobytów w tym niezwykłym mieście.
      Serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  5. Byłam kilka lat temu, zachwyciłam się.

    OdpowiedzUsuń
  6. Kliknelam za szybko, nie dokończyłam komentarza.
    Wtedy, to była piękna lekcja historii.
    Dziękuję kochana za tę powtórna podróż piękne zdjęcia i rys historyczny❤️🌻🤗
    Serdeczności przesyłam na cały dobry tydzień 🦋☕🙋

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. I Tobie życzę wszystkiego najlepszego na długi weekend sierpniowy.
      Pozdrawiam:)

      Usuń
  7. Czarujesz tą Wielkopolską i wielce kusisz, by w tamte rejony pojechać, obiecuję, że prędzej, czy później tam pojadę. Super ujęcia! Pozdrawiam niedzielnie! ;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Maksie, koniecznie zaplanuj podróż po Wielkopolsce.
      Będziesz zachwycony.
      Pozdrawiam:)

      Usuń
  8. Beautiful architecture, the ineriors are wonderful

    OdpowiedzUsuń
  9. One of the most beautiful roses I have ever seen. Greetings.

    OdpowiedzUsuń
  10. W katedrze byłam dawno temu, wiele elementów uleciało mi z pamięci, ale słynnych drzwi i sarkofagu z relikwiami św. Wojciecha nie da się zapomnieć.
    Pozdrawiam Lusiu:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz rację Aniu!
      Drzwi i sarkofagu nie można zapomnieć.
      Pozdrawiam:)

      Usuń
  11. Otra catedral que descubro su belleza gracias a tus buenas fotos.

    Me ha gustado mucho el contraluz de tu primera foto.

    Besos

    OdpowiedzUsuń
  12. The number of monumental buildings erected for religion in Poland is quite astounding. I can only imagine that the upkeep on some of these structures must cost a small fortune. Here in Canada even small churches are closing due to declining congregations; hence a huge reduction in the revenues necessary to keep the buildings open.

    OdpowiedzUsuń
  13. Beautiful cathedral.
    All photos are extraordinary.
    All the best
    Maria

    OdpowiedzUsuń
  14. Very beautiful Gothic architecture. Thank you for the amazing photos.

    Have a wonderful day.

    OdpowiedzUsuń
  15. That rose is a beauty and the cathedral is gorgeous. Have a nice day!

    OdpowiedzUsuń
  16. Piękna, uwielbiam takie miejsca, dawno nie byłam w Gnieźnie, chociaż mam blisko☺

    OdpowiedzUsuń
  17. Me parece muy bonita. Feliz semana.

    OdpowiedzUsuń
  18. Gniezno najstarsza stolica Polski , piękna wycieczka. Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  19. Beautiful pictures, beautiful visit to share !
    Have a great week !
    Anna

    OdpowiedzUsuń
  20. Miło było przypomnieć sobie. Z czasów gdy tam byłem mam może ze 2 -3 zdjęcia, ale wtedy rolka filmu musiała wystarczyć na cały urlop. Pozdrawiam serdecznie

    OdpowiedzUsuń
  21. such amazing photos! Hope one day I can go traveling and see historical places.

    OdpowiedzUsuń
  22. Byłam tam, widziałam i przyznaję - katedra robi piorunujące wrażenie. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  23. The interior design is so intricate!

    OdpowiedzUsuń
  24. Wspaniale przedstawiłaś wspaniały obiekt.

    OdpowiedzUsuń
  25. Fantastic place and shots.. Happy week

    OdpowiedzUsuń
  26. Gniezno, to jedno z miast, w którym nie byłam, a bardzo chciałabym być 🙂 Dzięki Tobie mogłam zobaczyć choć jego kawałeczka. Pięknie pokazane i opisane 😘
    Pozdrawiam Alina

    OdpowiedzUsuń
  27. Wspania katedra, robi niesamowite wrażenie. Nigdy nie zawitałam do Gniezna, a szkoda.
    Pozdrawiam serdecznie

    OdpowiedzUsuń
  28. Zawsze znajdujesz wspaniałe miejsca,które równie wspaniale nam pokazujesz:))pozdrawiam serdecznie:))

    OdpowiedzUsuń
  29. W Gnieźnie byłam dwa razy dosyć dawno ale katedrę miałam okazję zobaczyć. Niesamowita.

    OdpowiedzUsuń
  30. W Gnieźnie byłam kilkakrotnie, ale bardzo, bardzo dawno. Z sentymentem wspominam te wyjazdy i piękne miejsca. Z przyjemnością odbyłam podróż ponownie z Tobą :)
    Pozdrawiam ciepło, Agness:)

    OdpowiedzUsuń
  31. Łucjo dziękujemy jak zawsze za słów parę oraz piękne ujęcia.

    OdpowiedzUsuń
  32. W Gnieźnie byłam kilkakrotnie (bliski i szybki dojazd, szczególnie obecnie). Na Twoich zdjęciach widzę plac przed katedrą już bez drzew. Ostatnio byłam w sławetną burzę, która pozbawiła życia harcerzy w lesie. Burza ścięła również kilkudziesięcioletnie drzewa przy pomniku papieża. Wówczas pisałam, że za dnia było tak miło i nic nie zapowiadało do 20.00 takiej nawałnicy, to był istny armagedon.
    Fajnie, że Twój wyjazd się udał.

    OdpowiedzUsuń
  33. Zawsze potrafisz Łucjo pokazać nam nie tylko to co najistotniejsze w sposób przyjazny i zachęcający, ale również co mi się zawsze najbardziej podoba i mnie urzeka, odrobinę przyrody otoczenia, atmosferę i nastrój woków samego obiektu jakim jest Archikatedra w niezwykle historycznym mieście.

    OdpowiedzUsuń
  34. Dziękuję za ciekawą wycieczkę.
    U Ciebie Łucjo nigdy się nie nudzę.
    Zdjęcia także wspaniałe :) Ale to już oczywiste :)

    OdpowiedzUsuń

Jeśli rozpoznasz siebie na zdjęciach i nie chcesz być na tym blogu, proszę poinformuj mnie o tym.
Ja bardzo szybko usunę te zdjęcia..

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...