Skansen Stará Ĺubovňa - Słowacja

Życia nie mierzy się ilością oddechów, ale ilością chwil,

które zapierają dech w piersiach.

(Maya Angelou)

Parki etnograficzne - skanseny to miejsca gdzie czuć dotyk historii i gdzie możemy podziwiać bogatą architekturę wsi... To właśnie na takim obszarze chronione i zabezpieczone jest zabytkowe budownictwo, które znika z naszego otoczenia... Skanseny prezentują kulturę regionalną podkreślając specyfikę danego regionu, pokazują pomieszczenia mieszkalne, aranżacje wnętrz gospodarczych...

Na Słowacji, około 20 km od polskiej graniczy (kierunek Piwniczna) znajduje się Muzeum Ludowej Architektury - Skansen Stará Ĺubovňa...

Najważniejszą ekspozycją jest zrębowa greckokatolicka drewniana cerkiew pod wezwaniem świętego Michała Archanioła... Wzniesiona  w Matysowej w 1833 roku... Ma dach dwuspadowy, dwukalenicowy, z dwiema niewielkimi wieżyczkami... Jest to cerkiew łemkowska typu schyłkowego, jednonawowa z poligonalnym prezbiterium i kruchtą, nad którą  wznosi się wysoka wieża...

Wnętrze jest dosyć obszerne, nakryte stropami płaskimi... Ozdobione ikonostasem, barokowo-klasycystyczną, dekoracyjną trójdzielną architekturą z I połowy XVIII wieku... Ołtarz główny z ikoną "Zdjęcie z krzyża"... Mogłam tutaj zobaczyć ikony z pierwszej polowy XVII wieku... Przy północnej ścianie nawy barokowy ołtarz boczny z ikoną Przemienienie na Górze Tabor...

Świątynia zaliczana jest do najbardziej wartościowych zabytków drewnianej architektury sakralnej we wschodniej Słowacji...

Skansen to duże muzeum pod gołym niebem, pełne autentycznych, tradycyjnych budynków ludowych z okolicznych wiosek, które wraz  z zamkiem tworzą niepowtarzalny krajobraz w imponującej scenerii...

Muzeum Ludowej Architektury prezentuje wartości kulturowe tego różnorodnego etnicznie regionu północno-wschodniego Spiszu i północno-zachodniego Szaryszu, gdzie od stuleci wspólnie mieszkali Słowacy, Łemkowie, Niemcy, górale i Żydzi...

Jestem zauroczona skansenami i lubię spędzać czas na ich terenie... Spaceruję niespiesznie, zaglądam w okna chałup, oglądam meble i sprzęty gospodarcze...

Skansen  Stará Ĺubovňa należy do najmłodszych na Słowacji...  Turystom został udostępniony w 1985 roku, a obecnie tworzy go 25 unikatowych drewnianych budynków z regionu Zamagurza, na zachód od Starej Ĺubovňi ... W tym skansenie możemy zobaczyć m.in. dom pasterski, chłopski, góralski...

Spacerując po skansenie oglądam poszczególne chałupy aż dochodzę do tej z numerem (6) , która należała do gminnego  pasterza z Litmanowej postawionej w 1921 roku... Jej właścicielem był Adam Šepták, pochodzący z Muszyny, pobliskiego polskiego miasteczka... Pierwotnie chałupa stała na końcu wsi, a miejscowi mówili na nią pastirňa... Głównym pomieszczeniem mieszkalnym jest izba z prostym wyposażeniem... Rodzicom do spania służyło łóżko, dziecku kołyska zawieszona u powały... Pozostali członkowie rodziny spali na ławach i piecu w sieni... Jest tutaj najstarszy typ chlebowego pieca...

Robimy sobie przerwę na zjedzenie lunchu, który w takim miejscu smakuje wyjątkowo dobrze... Wędrując po skansenie, położonym z dala od miejskiego zgiełku, oglądam świat, którego   praktycznie już nie ma, patrząc na wyposażenie chat, mogę poznać i zrozumieć chłopską duszę... Oglądam  wnętrza i wyposażenia różnych chat z których mogę dowiedzieć się o codziennej  pracy rodziny wiejskiej...  Jest np. kołowrotek, warsztat tkacki, owe przedmioty świadczą o zamożności mieszkańców...

Na ogromnej powierzchni mogłam zobaczyć małą i dużą architekturę drewnianą... Są wśród nich budynki inwentarskie takie jak stajnie, obory, chlewy, kurniki, kuźnia, młyn z Sulina, szkoła, pracownia stolarska, gajówka...  Każda część tego skansenu przenosi nas w dawne czasy... 

Pod koniec XIX wieku zarówno tutaj, jak i w innych wioskach Słowacji Wschodniej głód był zjawiskiem powszechnym... Chłopi masowo emigrowali do innych krajów europejskich lub do Stanów Zjednoczonych... Wiele domów, które sprowadzono do skansenu było opuszczonych, w niektórych zachowały się nawet przedmioty osobistego użytku dawnych właścicieli...

Zagrody wiejskie tętnią życiem... Przy chatach rosną kwiaty i stare odmiany drzew owocowych... Kosiarze koszą wysokie trawy,  w powietrzu unosi się ich cudowny zapach... Na terenie skansenu pasą się owce, konie, słychać gdakanie kur...

Na obrzeżu lasu moją uwagę przykuły kwiaty pszeńca gajowego od wieków związanego ze świętem Kupały...  Na terenach zamieszkałych  przez Słowian w Noc Świętojańską zbiera się pszeńca gajowego... Przynosi się go do domu ponieważ przyciąga  miłość do drugiej osoby, zwiększa otwartość na uczucia i chroni dobre relacje między małżonkami... Legenda mówi, iż w roślinę tę zostali zamienieni nieszczęśliwi kochankowie, Kupało i Kostroma...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...