Wawel. Rezydencja polskich monarchów, kolebka polskości

 

Kraków cały jest w liściach, 

błyszczących po letnim deszczu

- podwójnie zielonych w księżycu

i w szmaragdowej latarni,

wiszącej na Zwierzynieckiej...

Kraków, cienisty ogrójec...

Jaśminów gąszcz, las kasztanów,

inwazja drzew - szepty tajemne,

w tym lesie łzy, pocałunki,

zasuszone w objęciach westchnienia...

(Maria Pawlikowska-Jasnorzewska)

Wawel to bijące serce Polski... Wielowiekowa siedziba królów, a w czasach zniewolenia szczególny symbol polskiej państwowości... Wzgórze Wawelskie to naprawdę miejsce wyjątkowe, naznaczone symbolami, historią i zabytkami...

Pierwsza dekada września, prognozy pogody zwiastują kolejny piękny, słoneczny dzień... Dlatego grzechem byłoby z tego nie skorzystać... Nie potrzebowałam 5 minut by podjąć decyzję o wyjeździe do Krakowa i tego dnia zobaczyć Wawel...

Kraków jest bardzo popularnym miejscem turystycznym i zawsze są tutaj  tłumy turystów... Podjęłam decyzję o wcześniejszym wyjeździe aby zwiedzanie rozpocząć z samego rana... Z ulicy Kanoniczej, dość stromym podejściem skierowałam się do Bramy Herbowej... Kilka minut przed godziną dziewiątą kupiłam w kasie bilety i wyruszyłam na  eksplorację Zamku Wawelskiego...

* Kraków - wrześniowy spacer na Wawel *

* Wawel - Ogrody królewskie *

Historyczne dzieje Wzgórza Wawelskiego sięgają VIII i IX wieku, kiedy miejsce to stało się jednym z ośrodków władzy plemienia Wiślan... Za panowania Mieszka I, który w 966 roku przyjął chrzest, ziemie Wiślan weszły w skład  rodzącego się państwa polskiego... W roku 1000, za panowania Bolesława Chrobrego, w Krakowie utworzone zostało biskupstwo krakowskie...

Kazimierz Odnowiciel przenosi stolicę z Gniezna do Krakowa, a na Wzgórzu Wawelskim, zbudowany większy zamek obronny... Buduje się drugą katedrę, w miejsce zniszczonej... W katedrze wawelskiej koronowany jest  w 1320 roku, Władysław Łokietek... On też był pierwszym królem pochowanym na Wawelu...

W czasach Kazimiera Wielkiego nastąpiła przebudowa wczesnogotyckiego zamku wawelskiego... Wzniesiono nowe poludniowo-wschodnie skrzydło, a wyższe kondygnacje połączono krużgankami na murowanych filarach... Kolejna rozbudowa miała miejsce za czasów panowania Jadwigi i Władysława Jagiełły...

Królowie Aleksander Jagiellończyk i Zygmunt Stary wykorzystali pożar Wawelu, by przebudować go w najnowszym i najmodniejszym stylu... Zygmunt Stary sprowadził florenckich architektów, Franciszka Włocha, a później Bartolomea Berrecciego... Nowa rezydencja została rozplanowana wokół czworobocznego dziedzińca...

Za panowania króla Zygmunta III Wazy pożar zniszczył północno-wschodnią część zamku... Budowla została odbudowana  w stylu barokowym... Jednakże wraz z przeniesieniem w 1597 roku stolicy do Warszawy, następuje stopniowy zmierzch świetności Wawelu... W XVII wieku zamek zostaje zdobyty przez Szwedów... Kolejny pożar sprawia, że pomimo odbudowy rezydencja nie wraca już do dawnej świetności...

Wspaniałą ozdobą Zamku Królewskiego na Wawelu jest trójkondygnacyjny dziedziniec kolumnowy... Jest on doskonałym przykładem architektury czasów renesansu... W czasie pierwszej fazy przebudowy  zamku wawelskiego w 1502 roku zrodziła się koncepcja wprowadzenia na dziedziniec zamkowy systemu arkadowych krużganków... Wejście na dziedziniec zamkowy prowadzi przez budynek bramny... W sieni znajdują się tarcze z herbami Polski, Litwy i Sforzów dłuta Berrecciego wykonane w 1534 roku...

Ich forma i motywy dekoracyjne w znacznej mierze były inspirowane renesansowymi budowlami Italii...  W kolejnych latach powstało monumentalne skrzydło wschodnie i południowa ściana parawanowa, która zamknęła czworobok dziedzińca... Ścianę parawanową tworzy jedynie mur do którego dostosowano również krużganki... Większość prac była zakończona w 1536 roku, a projektantem i kierownikiem prac był Włoch, Franciszek z Florencji...

Arkadowy dziedziniec - ze smukłymi kolumnami drugiego piętra, z reprezentacyjnymi komnatami (piano nobile), że ścianami ozdobionymi freskami o motywach antycznych, z dachem pokrytym kolorowymi  dachówkami - nie miał sobie równego w Polsce, ale także  zagranicą, nawet we Włoszech...

Mury rezydencji monarszej na Wawelu dotrwały do dzisiaj w kształcie bardzo podobnym do tego, jaki nadano im w dobie renesansu, za panowania Zygmunta Starego (1507-1548)... Krużganki pełniły funkcje praktyczne... Jedną z ważniejszych były kwestie komunikacyjne...Na poziomie krużganków można było bowiem  przemieszczać się pomiędzy poszczególnymi zespołami pomieszczeń...

Dziedziniec arkadowy był świadkiem wielu ważnych wydarzeń, takich jak przyjęcia dyplomatyczne, festyny i turnieje rycerskie...Każdy kto go zobaczy, twierdzi, że jest to jedno z najpiękniejszych miejsc na Wawelu...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Życzę pięknego, jesiennego weekendu...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...