Rewitalizacja pałacu Potockich w Radzyniu Podlaskim

 

Prawdziwa przyjaźń to jak dobre zdrowie, 

jej wartości nie doceniamy,

dopóki jej nie stracimy.

(Charles Caleb Colton)

Jadąc w czerwcu w kierunku Suwalszczyzny zatrzymaliśmy się na nocleg  w Radzyniu Podlaskim... Największą atrakcją miasta jest zespół pałacowo-parkowy... Należy on nie tylko do najpiękniejszych założeń w Polsce, ale również uważany jest za najlepszy przykład rokokowej rezydencji w naszym  kraju... Nie namyślając się wiele,  postanowiłam zobaczyć tutejszą rezydencję magnacką,  pomimo trwającej  rewitalizacji od czerwca 2021 roku... Ze środków unijnych na ten cel zostało przeznaczono 22 mln złotych... Prace potrwają prawdopodobnie do 2024 roku, ale już widać niesamowitą metamorfozę obiektu...

Radzyński pałac porównywany jest do * poczdamskiego pałacu Sanssouci * czy * drezdeńskiego Zwingera *, a w Polsce jest to * pałac Branickich w Białymstoku czy * królewski Wilanów *...

Bryła pałacu składa się z korpusu głównego oraz dwóch obejmujących dziedziniec od wschodu i od zachodu skrzydła ze strzelistymi bramami... Od południa dziedziniec jest zamknięty murem oporowym z bramą wjazdową...  Jej obramowanie tworzą dwa kwadratowe słupy, ozdobione rzeźbami Redlera -tzw. trofeami...  Dziedziniec ma kształt zbliżony do kwadratu, z trzech stron jest otoczony budynkami...

Korpus główny pałacu jest dwukondygnacyjny, na rzucie prostokąta, nakryty wysokim czterospadowym dachem z lukarnami... Mimo rusztowań, reprezentacyjna fasada od strony dziedzińca zachwyca szczególnym pięknem... Została rozczłonkowana trzema ryzalitami... Oryginalny kształt wieloboku ma ryzalit środkowy, ozdobiony dekoracją rzeźbiarską z dwoma kartuszami z herbami Kątskich - Brochwicz (skaczący jeleń) i Potockich - Pilawa (dwuipółramienny krzyż) zwieńczonymi otwartą koroną...

Obecny wygląd i skalę artystyczną pałac zawdzięcza  Eustachemu Potockiemu, cześnikowi koronnemu, generałowi artylerii litewskiej, sędzi Trybunału Koronnego i jego małżonce Marianne z Kątskich... Potocki w Radzyniu zamierzał stworzyć gniazdo rodowe... Przy przebudowie pałacu zatrudnił najwybitniejszych mistrzów epoki... Jakub Fontana architekt pochodzenia włoskiego, przedstawiciel baroku i klasycyzmu, nadworny architekt  króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, wykonał projekt i  przebudował pałac w perłę rokoko...

Marianna i Eustachy Potoccy byli wspaniałą, kochającą się parą małżeńską, niezwykle bogatą, przy tym patriotyczną, światłą i płodną... Do dorosłości dożyło ich sześcioro dzieci... Za ich czasów Radzyń  był małą metropolią, punktem rozpoznawalnym na kulturalnej mapie Europy... Niestety, złoty okres Radzynia nie trwał długo... Marianna umarła 20 lutego a Eustachy 24 lutego 1768 roku...

Po północnej stronie pałacu znajduje się  park z pięknym starodrzewem... Jeszcze obecnie można zauważyć pozostałości barokowego ogrodu geometrycznego... Na terenie posiadłości zachował się dawny układ  dróg i alejek... 

W parku możemy zobaczyć budynek  oranżerii, która uchodzi za perłę rokoka, stanowi arcydzieło klasy europejskiej... Czeka na renowację... Jest to dzieło Jakuba Fontany... Oranżeria została wzniesiona około 1756 roku...  Jej fasadę  zdobią wspaniałe rokokowe zespoły rzeźb alegorycznych i ornamentalnych...  Wieńczy ją grupa Rydwanu Apollina, która wyróżnia się lekkością i dynamizmem... Jest to dzieło polskiego rzeźbiarza Jana Chryzostoma Redlera, który tworzył rzeźby o tematyce mitologicznej i alegorycznej... Nad bocznymi ryzalitami znajdują się dwie grupy rzeźbiarskie z puttami ustawiającymi wazony otoczone girlandami kwiatów...

Fasada pałacu od strony parku wygląda zachwycająco... Uwagę przyciąga ryzalit środkowy zwieńczony półkolistym tympanonem wypełnionym płaskorzeźbą z mitologiczną sceną z Zefirem i Florą... Zefir, łagodny bóg  budzący wiosną przyrodę do życia, zaś Flora to bogini kwiatów i zieleni... Według mitu oboje zakochali się w sobie, a ich historia stała się symbolem zmieniających się pór roku i nadejścia wiosny... Na narożach i na  środku tympanonu zostały umieszczone trzy posągi... 

Już teraz cały zespół pałacowo-parkowy budzi ogromny zachwyt... Gdy wykonane zostaną wszystkie roboty remontowe, renowacyjne oraz prace konserwatorskie to będzie to prawdziwa perełka nie tylko na mapie regionu ale i kraju... 

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...