Kościół p.w. św. Andrzeja - Graboszyce

"Tak  szybko  nikną  z  naszego  pejzażu, 

 gdyż  tak  płoną  i  płoną  rok  w  rok"

- Stanisław Wyspiański -

Kościoły drewniane pełne uroku,  pięknie zachowane i te nadszarpnięte zębem czasu, z burzliwą historią są w wielu miejscach  obiektami szczególnej troski... Są zbudowane  z  drewna  i  dlatego  najbardziej  zagrożone  i bardzo trudne w konserwacji... Bolesną sprawą jest, że stare, drewniane kościoły i cerkwie, które są najcenniejszym elementem tożsamości polskiego krajobrazu kulturowego,  z każdym rokiem coraz częściej giną na skutek pożarów lub niszczeją opuszczone i dewastowane... 

Boleję, że często wolimy ogromne, surowe,  murowane  świątynie  a   nie  szanujemy  drewnianych  budowli z przeszłości, nie dostrzegamy w nich piękna i pozostawimy je na pastwę losu... Na szczęście, dla coraz więcej rzeszy ludzi staje się pasją poznawanie kolejnych, drewnianych kościołów i cerkwi na terenie naszego kraju i nie tylko... 

Podobnie jak ja, są zakochani  w tych obiektach... Doskonale wiemy, że o drewniane zabytki budownictwa i architektury upomną się przyszłe pokolenia... Nie zapominajmy o tym!!!

Kościółek drewniany św. Andrzeja jest prawdziwym szczęściarzem... Jest  obiektem  szczególnej  troski  bo  od  chwili  konsekracji  jest   DOMEM  BOŻYM!

Graboszyce leżą przy drodze krajowej K 28  - z  Zatora do Wadowic... Są wsią bardzo starą, bowiem wzmiankowano o niej już w 1253 roku... Na początku XIV wieku stał tutaj kościół parafialny... Przez długi czas wieś należała do rodziny Brandysów przybyłej z Czech... Prawdopodobnie fundatorem obecnego drewnianego kościoła p.w. św. Andrzeja  z 1585 roku jest dworzanin i sekretarz królewski Dziwisz (Dionizy) Brandys herbu Radwan...

Należy zboczyć z głównej drogi i w odległości około 300 metrów znajduje się mój wymarzony obiekt... Położony jest  na niewielkim wzgórku w pobliżu stawów... Kościół zbudowany jest w stylu śląsko - małopolskim... Co to znaczy? Otóż w przypadku kościołów śląskich wysokość nad nawą jest wyższa niż kościołach  małopolskich, które zazwyczaj kalenicę mają na jednej wysokości...  (Przypomnę co to jest kalenica: to górna pozioma krawędź dachu, która stanowi linie styku dwóch połaci)...

 Do tej pory nie zostało ustalone skąd się wzięła ta różnica w kształtowaniu bryły kościoła między sąsiadującymi ze sobą regionami, t.j. Śląskiem i Małopolską... Kościół nakryty dachem dwuspadowym, kryty gontem... Jest orientowany, zwrócenie części prezbiterialnej kościoła, mieszczącej ołtarz główny, skierowany jest na wschód (łac. oiens - wschód) w stronę Grobu Chrystusa w Jerozolimie... Wieża od strony zachodniej, dostawiona w późniejszym czasie... Jest konstrukcji słupowo - ramowej z wąską izbicą i barokowym, drewnianym hełmem... Jest też mała wieżyczka na sygnaturkę... Ta mała wieżyczka, w której zazwyczaj umieszcza się najmniejszy z dzwonów, w tym kościółku położona jest na skrzyżowaniu transeptu z nawą główną...  Brak dostępnych  źródeł historycznych, skąpa biografia o kościółku i Graboszycach sprawiają, że moja ciekawość wzrasta z każdą minutą...

Wchodzę do środka...  Prawdziwy zachwyt budzi wnętrze jednonawowego kościółka...    Wczesnobarokowy  ołtarz główny znajduje się w jego centralnej części... W środku ołtarza, obraz Matki  Bożej z Dzieciątkiem Jezus... W górnej części ołtarza, obrazy z tryptyku św. św. Piotr  i  Andrzej...  To dar Anny Jagiellonki... Pragnę wspomnieć, że  Anna Jagiellonka urodziła się  w 1523 r. jako czwarte, najmłodsze dziecko pary królewskiej: Bony Sforzy i Zygmunta Starego... W  tym  czasie, kiedy podarowała tryptyk żonie Brandysa, miała około 60 lat i  była  żoną  Stefana  Batorego...

Z lewej strony Ecce Homo a z prawej obraz Matki Boskiej Bolesnej...  Na zwieńczeniu ołtarza - na samej górze znajduje się płaskorzeźba "Oka Bożego"... Oko Opatrzności (wszystkowidzące oko) jest postrzegane jako symbol Trójcy Świętej...

Dwa boczne barokowe  ołtarze oraz ambona z wielobocznym koszem i z wolutowym baldachimem pochodzą z I -szej połowy XVIII wieku... Piękna kamienna chrzcielnica została wykonana prawdopodobnie XVI wieku... Na uwagę zasługuje obraz św. Tekli i Matki Bożej Różańcowej... Na granicy nawy  i prezbiterium, ozdobna deska belkowa zwana belką tęczową na której umieszczono barokowy krucyfiks z figurą Ukrzyżowanego Chrystusa... 

Jestem oczarowana klimatem wnętrza... Bóg obecny jest wszędzie, przede wszystkim we wnętrzu człowieka... Tutaj czułam Go bardzo obecnym w mojej duszy...

Żegnam się zabytkowym kościółkiem św. Andrzeja... Jego architektoniczne piękno i urok ziemi na której jest zbudowany, nadają mu szczególny charakter i  miejsce w historii... Tutaj zadomowił się od wieków i jest niczym klejnot położony w malowniczym pejzażu...

 

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Życzę szczęśliwego, słonecznego tygodnia...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...