Białystok - stolica Podlasia

Kto skoczy do morza, znajdzie perłę,

kto będzie siedział na brzegu,

przyniesie tylko garść piasku.

(Rashid ad-Daif)

Białystok położony nieco na uboczu kraju wydaje się miastem pomijanym przez turystów... Szkoda, bo sporo tu zieleni i atrakcyjnych miejsc do obejrzenia... Wystarczyły mi dwa dni abym mogła poznać jego uroki... Muszę przyznać, że stolica Podlasia całkowicie  zawładnęła moim sercem... Oczarowała mnie nie tylko serdecznym uśmiechem mieszkańców, nieopisanym miszmaszem religijnym, architektonicznym i kulturowym, przepysznym jedzeniem,  ale interesującą  i bolesną historią, cudownym słońcem i trochę postkomunistycznym urokiem...

Faktycznie to tutaj Wschód styka się z Zachodem... Od wieków w mieście żyli obok siebie ludzie różnych kultur, wyznań i narodowości... Ukształtowało to specyficzny, wyjątkowo oryginalny charakter miasta...

Z Hotelu Leśny autobusem BKM dojeżdżam w pobliże Parku Centralnego... To właśnie tu znajduje się pomnik Bohaterów Ziemi Białostockiej zaprojektowany przez B. Chmielewskiego i M. Zbichorskiego... Pomnik o wysokości około 22 m, upamiętnia poległych i pomordowanych za wolną Polskę mieszkańców Białostocczyzny...

Moją uwagę przykuł budynek, o ciekawej formie i wysokich walorach artystycznych, który nawiązuje w stylu do przedwojennego modernizmu, to dawny Dom Partii obecnie Siedziba Uniwersytetu (pierwsze zdjęcie). ..

Cerkwie są szczególnie ulubionymi świątyniami odwiedzanymi przeze mnie... Główną świątynią w Białymstoku jest Sobór świętego Mikołaja, zwany również cerkwią świętego Mikołaja Cudotwórcy... Ta przepiękna cerkiew położona jest w centrum miasta... Obowiązuje w niej zakaz fotografowania... Zobaczenie wnętrza i uczestnictwo w nabożeństwie to ogromne przeżycie, które zapamięta się na dłużej...

Dziewiętnastowieczny sobór zbudowano na planie krzyża greckiego w stylu neoklasycystycznym...  Jest konstrukcją typową dla architektury cerkiewnej Imperium Rosyjskiego od połowy XVIII w. do połowy XIX wieku... Białostocka cerkiew pochodzi z lat 1843 -46. Cerkiewny ikonostas pochodzi z 1846 roku... Widnieją na nim ikony: Jezusa Chrystusa Pantokratora, Matki Boskiej i archaniołów świętego Michała Archanioła...

* Źródło *

Jest to budowla orientowana, o rozplanowaniu typowym dla bizantyjskich świątyń krzyżowo-kopułowych... Kopuły cerkwi prawosławnych i unickich, zwane są baniami... Każda część cerkwi zakończona jest osobna banią, symbolizują: Boga, niebo, świat anielski, świętych...  Na każdej bani umieszczony jest krzyż, znak oddania chwały Jezusowi Chrystusowi... Swoje symboliczne znaczenie ma liczba bani na cerkwi: 1 kopuła symbolem jedynego Boga, dwie kopuły symbolem dwóch natur Jezusa Chrystusa,  trzy kopuły oznaką Trójcy Świętej, pięć kopuł symbolizuje Jezusa Chrystusa i czterech ewangelistów... 

Cerkiew jest namiastką tego, co można poczuć na terenie Rosji, bez konieczności przekraczania granicy...

Osadnictwo żydowskie na terenie województwa podlaskiego sięga XV wieku... Małe grupy wyznania mojżeszowego pojawiły się w Bielsku Podlaskim... Żydzi zamieszkali w Białymstoku w 1658 roku... Braniccy zachęcali ich do zamieszkania w mieście... Dla ludności żydowskiej budowali domy, sklepy oraz ufundowali synagogę... Jan Klemens Branicki zrównał w  prawach miejscowych Żydów  i mieszczan... Okres władania Białymstokiem przez ród Branickich przyczynił się do  rozkwitu i dynamicznego rozwoju tutejszej gminy żydowskiej... Z każdym rokiem społeczności żydowskiej żyło się coraz lepiej... Gmina rozwijała się bardzo dynamicznie, tak pod względem ekonomicznym jak i demograficznym... W 1897 roku stanowili 63 % mieszkańców... Kiedy wybuchła II wojna światowa i Niemcy zajęli miasto nastały tragiczne czasy dla ludności żydowskiej... W 1941 roku spacyfikowano i spalono dzielnicę żydowską, w tym budynek Wielkiej Synagogi... 27 czerwca 1941 roku Niemcy spędzili do bożnicy około 2 - 2,5 tysiąca osób, a następnie podłożyli pd budynkiem ogień...

W miejscu, w którym stała synagoga, znajduje się obecnie pomnik w kształcie kopuły zniszczonej bożnicy i tablica pamiątkowa o treści: Święty nasz wspaniały przybytek stał się pastwą ognia, 27 czerwca 1941 roku 2000 Żydów niemieccy mordercy spalili żywcem...

Niemcy dokonywali masowego mordu na ludności żydowskiej... W mieście utworzono getto, w ktorym uwięziono około 60 tysięcy Żydów z miasta i okolicznych miejscowości...

Ciekawostką w mieście są - kamienne głowy... Byłam nimi zachwycona... Miasto powinno je promować... Mogłyby być takimi gnieźnieńskimi królikami, olkuskimi gwarkami czy wrocławskimi krasnalami... Wyrzeźbił je Piotr Pytasz - artysta z Sochoni...

Wizytówką miasta jet Rynek Kościuszki... Jest centralnym i reprezentacyjnym placem Białegostoku...  Do II wojny światowej rynek pełnił funkcje handlowe, mieściły się tu kramy kupieckie... Obecny układ architektoniczny  zawdzięcza Janowi Klemensowi Branickiemu, który  w 1753 roku po pożarze miasta  zajął się jego odbudową... 

Rynek posiada nietypowy, trójkątny kształt... Spośród trzech pierzei najbardziej efektowna jest zachodnia... Kolorowe fasady odbudowanych po wojnie kamieniczek zdobione są dekoracjami wykonanymi techniką sgraffito... Są też: wizerunki zwierząt,  wojów, monet, elementy roślinne, postaci muz, portrety ludzi zasłużonych dla Podlasia m.in ks. Krzysztofa Kluka, księżnej Anny z Sapiehów, Adriana Krzyżanowskiego...

W zachodniej części rynku stoi ratusz... To rekonstrukcja z lat 50.XX wieku... Oryginalny Ratusz został zniszczony przez Sowietów, po trzechdniowych zaciętych walkach, oddziały niemieckie zostały wyparte z miasta... Białystok wyniku nalotów lotnictwa radzieckiego został zniszczony i częściowo spalony... Obecnie ratusz jest siedzibą Muzeum Podlaskiego i inne muzea przedstawię w innych postach...

Popularnym miejsce spotkań mieszkańców jest piękna fontanna miejska...  Przyozdabia ją rzeźba przedstawiająca trzech młodzieńców... Ich postacie symbolizują: muzykę, rolnictwo i rybołówstwo...

Na Rynku znajduje się zabytkowa austeria czyli karczma... Obecnie restauracja Astoria... Bardzo piękna, dwukondygnacyjna budowla, z mansardowym dachem z lukarnami i ściętym narożnym balkonem, który dodatkowo ozdobiony został portykiem... Wejście wspierają dwie ozdobne kolumny...

Białystok to naprawdę bardzo czyste, zadbane, ukwiecone miasto, a Rynek Kościuszki służy mu jako wizytówka... 

Kolejny świetnie utrzymany barokowo-klasycystyczny budynek to Cekhauz... Wybudowany przez Jana Klemensa Branickiego... Swą architekturą przypomina dworek szlachecki... Pierwotnie miał być zbrojownią, jednak ostatecznie służył jako magazyn sprzętu strażackiego... Obecnie mieści się tutaj Archiwum Państwowe... Przed budynkiem pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego...

Od wschodu Rynek Kościuszki zamyka Zespół bazyliki katedralnej... Składa się z dwóch świątyń zwanych starą i nową... Katedra Wniebowzięcia NMP oficjalnie była dobudówką do starej świątyni... Katedra bardzo często nazywana jest  "czerwonym kościołem""... Budowę świątyni rozpoczęto w 1900 roku i zakończono po sześciu latach... Zbudowano ją w stylu neogotyku wiślano-bałtyckiego... Do jej wnętrza prowadzą szerokie schody... Katedra składa się z trzech naw... Wewnątrz znajduje się sześć ołtarzy... Nad przedsionkiem kościoła znajdują się organy, które zostały ufundowane  w 1903 roku przez byłego marszałka powiatu białostockiego...

W ołtarzu głównym umieszczona rzeźbiarska kompozycja przedstawiająca Wniebowzięcie NMP... Figury zostały umieszczone tak jak w szafkowych ołtarzach średniowiecznych... U dołu ukazani są apostołowie, wyżej widać Maryję unoszącą się w przestworzach... Całość kompozycji wieńczy Trójca Święta: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty...

Imponująca katedra zrobiła na mnie ogromne wrażenie... Nie mogłam oderwać oczu od przepięknego ołtarza głównego, sklepienia krzyżowego a na przecięciu naw gwiaździstego...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...