Sobór Świętej Trójcy w Hajnówce

 

Nie wystarczy pokochać,

trzeba jeszcze umieć wziąć tę miłość w ręce

i przenieść ją przez całe życie.

(Konstanty Ildefons Gałczyński)

W czasie ubiegłorocznego urlopu na Podlasiu odwiedziłam Hajnówkę... Miasto nazywane jest "Bramą do Puszczy Białowieskiej"... Położona na skraju odwiecznego lasu, w krainie świerków, dębów, jodły, buków... Miasto, oczarowało mnie terenami zielonymi... I to właśnie zieleń wzbudziła mój największy zachwyt... Widoczna była niemal wszędzie - na skwerach w Parku Miejskim, na osiedlach, ciągach ulicznych... 

Spacerując rozległymi alejkami doceniałam uroki tego parku... Na  jego rozległym terenie znajdują się: amfiteatr, fontanna, pomniki oraz rzeźby... Zatrzymałam się przy okazałym dębie, posadzonym na cześć rosyjskiego barda Bułata Okudżawy, przy interesujących rzeźbach czy głazach nawiązujących do historii miasta...

Będąc w Hajnówce koniecznie trzeba zobaczyć pomnik żubra odlanego z brązu, który jest ogromną atrakcją i przyciąga nie tylko turystów, ale i samych mieszkańców Hajnówki... "Żubr - puszczy imperator"  stoi na skwerze przed Urzędem Miejskim... Żeliwny odlew naturalnej wielkości upamiętnia polowania cara Aleksandra II w 1860 roku...

Widok współczesnych kościołów nigdy nie wzbudzał mojego zachwytu, przechodziłam obok nich obojętnie... To architektura dawnych stylów przyciąga moją uwagę...  Trochę to dziwne bo  głównym celem mojego przyjazdu do Hajnówki był Sobór Świętej Trójcy... Intrygował mnie ten jeden z najciekawszych obiektów współczesnej architektury sakralnej...

Po wyjściu z parkingu  zobaczyłam Sobór Świętej Trójcy... Falę zdziwienia wywołał  u mnie widok wyjątkowo  awangardowej architektury...  Rozpaczliwie szukałam mieszkańca Hajnówki... Chciałam zaspokoić moją ciekawość zadając mu pytanie czy widok budowanej cerkwi sprzed czterdziestu lat również go  zaskoczył, zszokował, wzbudził kontrowersje?  Liczyłam na odpowiedz Pani ze sklepiku, która oprowadza  w wyznaczonych godzinach indywidualnych turystów... Otrzymałam odpowiedź... Pani Luba dziękuje Panu Bogu, że taka piękna świątynia jest w jej mieście... 

Sobór Świętej Trójcy został wybudowany w 1982 roku według projektu profesora Aleksandra Grygorowicza z Poznania... Stworzył wizję budowli wspartej na czterech żelbetonowych kolumnach; dodatkowych dwóch wspierających chór, o średnicy jednego metra każda, przykrytej stożkiem zwieńczonym kopułą... Świątynia zbudowana jest na nieregularnym i asymetrycznym planie, zbliżonym w kształcie do prostokątnego, z dołożoną w zachodniej części wolno stojącą dzwonnicą... Patrząc na bryłę cerkwi  widać, że zaprojektowano ją z fantazją i swobodą, a przykładem np. są o różnych formach, nieregularnie rozmieszczone  okna...

Dach świątyni tworzą przenikające się nieregularne betonowe łupiny, pofałdowane betonowe płaszczyzny, nieregularne kopuły, które są symbolem nieba, Boga, świętych i świata anielskiego... Liczba kopuł nie jest dowolna i ma znaczenie symboliczne, i tak np. 2 kopuły symbolizują 2 natury Jezusa Chrystusa, 3 kopuły symbolizują Trójcę Świętą...  Architektura świątyń jest nasycona symboliką zrozumiałą właściwie tylko dla wtajemniczonych, tak również jest w prawosławiu...

Punktualnie o godzinie czternastej, pojawiła się bardzo uprzejma Pani przewodnik i  zgromadzonej grupie otworzyła  drzwi do soboru... Poinformowała o  całkowitym zakazie fotografowania... W bardzo interesujący sposób opowiadała o prawosławiu, wielkiej schizmie, rozłamie w chrześcijaństwie na Kościół wschodni i zachodni, który dokonał się w 1054 roku...

Kościół prawosławny odrzuca m.in. prymat papieża i dogmat o Niepokalanym Poczęciu i Wniebowstąpieniu Matki Bożej... W teologi prawosławnej, Kościół jest mistycznym Ciałem Chrystusa... Według prawosławia, Duch Święty pochodzi od Ojca, a nie jak ma to miejsce w obrządku katolickim - od Ojca i Syna...

Słuchałam Pani Luby z zapartym tchem... Opowiadała również o  historii soboru i o ogromnych zasługach proboszcza Antoniego Dziewiatowskiego w jego powstanie...

Wystrój soboru wprawił mnie w osłupienie... Zaskoczyła mnie panująca tutaj nowoczesność połączona z tradycją... Doskonale zdaję sobie sprawę, że współczesny artysta potrafi szukać Boga, ale też poszukuje nowych form relacji z Nim... To moje zdumienie spowodowane jest ogromnym przywiązaniem do tradycji, a więc  ikon, mozaik, malowideł ściennych w stylu bizantyjskim...

Zgodnie z  prawosławną tradycją wnętrze soboru pokrywają polichromie stanowiące ilustracje z Nowego Testamentu, wykonał je grecki artysta Dymitrios Andonopulas... Przedstawiają wizerunki Chrystusa, Bogarodzicy, aniołów i świętych...

W centralnej części soboru znajduje się panikadiło, czyli żyrandol... To grecki krzyż, ozdobiony witrażami Bogarodzicy i słowiańskich świętych... Kolejne zaskoczenie... Ściany świątyni ozdobione witrażami, bardzo rzadko spotykanymi w prawosławnych cerkwiach... W Soborze Trójcy Świętej znajduje się siedem ołtarzy... Główny z nich poświęcony jest Trójcy Świętej...

Projekt cerkwi Świętej Trójcy stanowi przykład udanego połączenia nowoczesności z tradycją... Udowadnia też, że taka nowoczesna formą możliwa jest nawet w obrębie prawosławnego kanonu...

Na zakończenie Pani przewodnik ofiarowała nam minutę na zrobienie zdjęć, tyle potrzebowała czasu na wygaszenie świateł w świątyni...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Życzę szczęśliwego i miłego tygodnia...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...