Cerkiew greckokatolicka św. Jakuba Młodszego w Powroźniku

Gdy wchodzę do cerkwi, świat inny się staje,

Mijają kłopoty i wszelkie strapienia.

Świątynia jest zatem na ziemi mym rajem,

Modlitwa zaś chwilą zadumy, skupienia.

Mnie Boska Liturgia w świat inny przenosi,

Gdzie nie ma pogoni za życiem doczesnym,

A serce w pokorze tu Boga wciąż prosi;

Nade mną się zmiłuj, mój Boże Niebieski.

W niej śpiewy cerkiewne dla duszy pokarmem;

Ją koją od bólu przez grzech poranionej.

Okrywać ją dążą duchowym balsamem,

Wypełniać najświętszym, radosnym spokojem.

(Skaut)

Dziejowe zawieruchy, liczne wojny, przemarsze obcych wojsk nie oszczędziły unikatowych, drewnianych cerkwi... Na szczęście zachowało się jeszcze wiele cennych pamiątek przeszłości  po świecie, który już nie istnieje... Tym  razem  odwiedziłam  Powroźnik...  Malowniczą  wieś  położoną  w  pięknym  zakątku,
w  głębokiej  dolinie  potoku  Muszynki...  Pierwsza wzmianka  historyczna
o miejscowości pochodzi z aktu darowizny wydanego przez króla Władysława Jagiełłę... Powroźnik  był  wsią   łemkowską... W  1940  roku  część Łemków pod naciskiem Niemców wyemigrowało na Ukrainę... W ramach Akcji Wisła w 1947 roku niemal 500 osób wysiedlono na zachodnie tereny Polski... Na wyludnione tereny napłynęła ludność z Kresów Wschodnich i innych wiosek Podkarpacia...
W  Powroźniku  zachowało  się  wiele  świeckich  zabytków   łemkowskich....  Jednak najcenniejszym zabytkiem jest cerkiew greckokatolicka p.w. świętego Jakuba Młodszego... Cerkiew niezwykła, intrygująca jak historia tej ziemi... Schowana w grupie starych, wysokich drzew... By podziwiać piękno architektury powinnam przyjechać jesienią albo zimą kiedy drzewa zrzucą wszystkie liście...
W 2013 roku Cerkiew w Powroźniku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO...

Świątynia  została zbudowana w  innym  miejscu  w  1604  roku...  Taka  data  jest  wyryta  na  jednej  z belek... Niestety, po wystąpieniu powodzi w  latach 1813 -1814  została przeniesiona w obecne miejsce... Cerkiew w całości jest drewniana, trójdzielna, jednonawowa, konstrukcji zrębowej... W jaki sposób powstawała taka konstrukcja?  Otóż długie, masywne bale drewniane układano  na sobie i łączono je w narożach za pomocą specjalnych nacięć... Moją uwagę przyciąga wysoka 18 -metrowa wieża, która jest konstrukcji słupowo - ramowej... Szczyt wieży wieńczy drewniany hełm zakończony kutym krzyżem... Ściany i dach pokryte są gontem...  Obchodzę cerkiew dookoła i zauważam, że jedynie na południowej ścianie znajdują się okna... Miało ją to chronić przed śniegiem i podmuchami wiatru z północy... Cerkiew jest orientowana czyli wejście jest od strony zachodniej a prezbiterium od wschodniej, skąd wschodzi słońce, co symbolizuje zwrócenie się ku Bogu, który jest światłością... Cerkiew swym układem nawiązuje do trzyczęściowego podziału Świątyni Jerozolimskiej to jest:  prezbiterium we wschodniej części, nawa - w centralnej i zachodniej - babiniec... Część ołtarzowa również przypominała starotestamentowe Święte Świętych, gdzie w czasie liturgii wchodzą jedynie duchowni... W każdej cerkwi prezbiterium od nawy oddziela ikonostas... W tej nie stanowi jednolitej konstrukcji... Tutaj jest podzielny na dwie części... We wnętrzu mimo, że jest  oświetlone, panuje tajemniczy półmrok...  Jest zakaz filmowania... Na szczęście, można  fotografować... Użycie lampy błyskowej w takich obiektach nie w chodzi w rachubę...

Przewodnik bardzo ciekawie opowiadał o historii cerkwi... Nie mogłam nic poradzić gdy moje myśli skupiły się na starych, pięknych ikonach... Tworzone najczęściej w cichej, wypełnionej żarliwą modlitwą i skupieniem, mnisiej celi... Wszak ikona jest zapisem ludzkiej rozmowy z Bogiem... W tych modlitwach zawarte są wszystkie filary ikony... Jest Mandylion... Ikona przedstawiająca tryumfującą twarz Chrystusa w cudowny sposób odbitą na tkaninie (chuście lub całunie)... Jest to najcenniejsza i najczęściej kopiowana ikona, symbol Eucharystii... Patrzę na Nią z uwielbieniem bo to wizerunek opiekujący i zapobiegający nieszczęściom... Kolejną ikoną jest ikona Chrystusa Pantokratora, Wszechwładcy, sędziego Wszechświata... Jest ikona Matki Bożej o twarzy zatroskanej... Jej smutek ma różne odcienie: zadumy, żałości... Zawsze przepełniona jest matczynym błogosławieństwem... Wnętrze cerkwi zdobione jest przez polichromię figuralną... W zakrystii jest przeprowadzana renowacją... Wnętrze wypełniają rusztowania... Zrobienie zdjęcia to nie lada sztuka...

Wracam do nawy by nacieszyć oczy najstarszymi elementami wyposażenia cerkwi: rokokową amboną z 1700 roku, drzwiami diakońskimi, dawną częścią poprzedniego, siedemnastowiecznego ikonostasu...  Podziwiam cenne ikony: Sąd Ostateczny z 1623 roku i Opłakiwanie Chrystusa z 1646 roku... Od 1961 roku cerkiew funkcjonuje  jako kościół rzymskokatolicki pod starym wezwaniem... Nadszedł czas, w którym  muszę pożegnać się z cennym zabytkiem, którego piękno zostaje w mojej pamięci... Jestem pewna, że w niedługim czasie znowu tutaj wrócę...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Życzę  szczęśliwego,  słonecznego i miłego tygodnia...

Pozostawiam dla wszystkich serdeczne pozdrowienia...