Święta Lipka: Sanktuarium Maryjne

 

Czas to ludzie, bo ludzie tworzą czasy, dobre lub złe.

(Święty Augustyn)

Dość często podczas naszych urlopów zawodzi pogoda... Plany związane z kolejnym dniem psuje nie tylko pochmurne niebo ale i padający deszcz... Tak było i tym razem... W ulewnym deszczu jechaliśmy do Świętej Lipki... Nie lubię chodzić w deszczu... Na całe szczęście, kilkanaście kilometrów przed sanktuarium przestało padać...

Od  jakiegoś czasu marzyłam, żeby zobaczyć Świętą Lipkę (niem. Heiligelinde) jedno z najsłynniejszych sanktuariów w Polsce... Stojący wśród mazurskich lasów i jezior barokowy kościół uznawany jest za jeden z najwspanialszych przykładów architektury baroku w Polsce... Ten godny podziwu zespół o tak dużej artystycznej klasie; to przede wszystkim miejsce licznych pielgrzymek, które przez wieki szły tu nie tylko z biskupiej Warmii, lecz i z Polski, czy ziem rządzonych przez Prusy Książęce...  Jest to miejsce jak najbardziej związane z tradycjami polskimi tych ziem...

Zespół pielgrzymkowy  w Świętej Lipce został zbudowany z darów, nadań i zapisów rodzin królewskich, magnatów, szlachty polskiej oraz okolicznych  mieszkańców... Ta katolicka enklawa na terenie Prus Książęcych, położona tuż przy granicy z katolicką Warmią, był silnie związana z historią i kulturą polską... Ranga i bogactwo zakonu jezuitów przyczyniły się do uświetnienia tego zabytku... Stąd też dotrwało do naszych dni tak wiele z jednorodnego zespołu odpustowego...

Z parkingu podziwiałam urodę i wspaniałą zachodnią fasadę kościoła, ujętą w dwie smukle wieże, zwieńczone pięknymi hełmami... Nad głównym wejściem (portalem) znajduje się balkon, ujęty balustradą... Balkon uważany często za lożę benedykcyjną... Między oknami, symbol Świętej Lipki - kamienne 'drzewo" (lipa) z figurą Matki Boskiej, wykonane przez rzeźbiarza Jana Chrystiana Schmidta z Reszla...

Kościół w Świętej Lipce został wzniesiony w latach 1687 -1694 przez znanego austriackiego mistrza mularskiego, Jerzego Ertli,  urodzonego w Weisenbach w Tyrolu, lecz działającego na terenie Wilna...

Doskonałe dzieło artystycznego kowalstwa  - ażurowa, zielona barokowa brama, o ornamentach roślinnych, wzbudziła mój podziw... To przepiękne dzieło mistrza Schwartz'a z Reszla, prowadzi na odpustowy dziedziniec... 

Przed kościołem wzniesiono wspaniałe, może trochę o pałacowym charakterze, krużganki z kwadratowymi kaplicami na narożach, krytymi kopułami... Dziś cały zespół zachwyca wszystkich swą finezyjną kompozycją i artystycznym detalem... Obejście krużgankowe założone jest na planie prostokąta, a latarnie są regularnymi ośmiobokami... 

Kościół jest trójnawową bazyliką... Nawę główną  przykrywa sklepienie kolebkowe z lunetami, nawy boczne w obu kondygnacjach sklepienie krzyżowe...

Jestem przekonana, że wnętrze kościoła zachwyci każdego człowieka czułego na piękno sztuki baroku... Zawsze zachwycałam się gotykiem i dopiero tutaj  zauważyłam urodę architektury barokowej, bo tu aż roi się od dzieł znamienitych artystów pracujących w owym stylu i w owym czasie na Warmii... Ołtarze, ambona, ławy, organy - wszystko to jest dziełem doskonałych rzemieślników  z początku XVIII wieku...

I tak freski wymalował tu w latach 1722 -1737 Maciej Jan Mayer (Matthias Johann Mayer), malarz warmiński urodzony w Lidzbarku Warmińskim... Mayer był przedstawicielem malarstwa iluzjonistycznego ściśle współgrającego z architekturą...  Dzięki temu nawa główna wydaje się być o wiele wyższa, niż jest w rzeczywistości... Iluzję tworzą wsporniki, szerokie pasy podsklepienne przypominające balkony, i przerzucone w poprzek sklepienia, fikcyjne kolumny i gzymsowania...

W prezbiterium, trójkondygnacyjny 20 metrowy ołtarz główny a w nim obraz wzorowany na ikonie Matki Bożej z  rzymskiej Bazyliki Matki Bożej Większej (Basilica Papale  di Santa Maria Maggiore)... Wykonał go w 1640 roku flamandzki malarz Bartłomiej Pens, mieszkający w Elblągu, później w Wilnie... Samuel Gräwe, złotnik z Królewca wykonał  srebrną sukienkę... Po bokach ołtarza rzeźby m.in.: św. Piotra, Pawła, Andrzeja, Wojciecha, Szczepana, Jana Chrzciciela, Józefa, Joachima, króla Dawida, Kazimierza...

Nad głównym wejściem znajdują się organy, które zostały wykonane  w 1721 roku w firmie Jana Josua Mosengela w Królewcu... Organy posiadają 3 klawiatury, 40 głosów i aż 4000 fujarek ruchome figurki, a prospekt organowy wykonał snycerz z Reszla... Anioły grają na instrumentach i poruszają dzwoneczkami... Na dwóch najwyższych wieżach są postaci: Matka Boża, która kiwa głową oraz święty Archanioł Gabriel, który Jej się kłania... Prospekt ubogacony jest trzema kolorami: niebieskim, odnoszącym się do Maryi, złotym - symbolizującym Chrystusa tryumfującego w chwale oraz zielonym, to tzw. wstęgowy ornament... Kilkukrotnie w ciągu dnia można posłuchać koncertu organowego...

Przy Świętolipskiem Sanktuarium możemy zobaczyć muzeum w którym prezentowane są stałe ekspozycje m.in. ikonografia biblijna, archeologia, historia sanktuarium, historia jezuitów...

Więcej informacji o Świętej Lipce można przeczytać: * Tutaj *, * Legenda o Świętej Lipce *

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Życzę Wam pięknego, słonecznego, wiosennego tygodnia...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...