Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Nie bądź pewny, że masz czas, bo pewność niepewna...

(Jan Twardowski)

Bardzo lubię odwiedzać stare, zabytkowe nekropolie... W czasie pobytu w Warszawie postanowiłam odwiedzić Cmentarz Wojskowy... Został utworzony dopiero w 1912 roku z przeznaczeniem na groby wojskowe... Podczas I Wojny Światowej był miejscem pochówku zarówno dla żołnierzy rosyjskich, jeńców wojennych, którzy zmarli w warszawskich szpitalach, a od 1915 roku, żołnierzy niemieckich... 

Spacerując po Cmentarzu Wojskowym zatrzymuję  się przy grobach, odczytuję epitafia na tablicach nagrobnych... Wśród pochowanych są groby zarówno żołnierzy, którzy walczyli za Ojczyznę, ale także osób zasłużonych, które miały swój wkład w historię i kulturę polską...

Już na początku widzimy ważne dla nas, a także dla historii naszego kraju nagrobki  m.in. Adama Hanuszkiewicza, Jacka Kuronia, Barbary Wachowicz-Napiórkowskiej, Bronisława Geremka, Leszka Kołakowskiego, Janusza Głowackiego, Jana Olszewskiego, Karola Modzelewskiego... Ci wielcy Polacy obok siebie leżą pogodzeni snem wiecznym...

Cmentarz Wojskowy Powązkowski to panteon narodowy... Wzniesiono wiele pomników m.in.Gloria Victis (Chwała Zwyciężonym), przed którym odbywają się uroczystości  z okazji rocznicy  wybuchu Powstania Warszawskiego... Nazwa pomnika Chwała Zwyciężonym - jest nawiązaniem do opowiadania Elizy Orzeszkowej, poświęconego powstaniu styczniowemu, w którym autorka podkreśla, że walczącym w imię wyzwolenia ojczyzny należy się cześć i szacunek, niezależnie od wyników walk.

Na cmentarzu znajduje się również pomnik "Mauzoleum Polaków pomordowanych w obozach koncentracyjnych - na wieczną pamięć potomnych".

Spacerując alejką cmentarza mijam całe kwatery krzyży... Pogrążam się w zadumie nad grobami harcerzy z Batalionu "Zośka"...

Cechą charakterystyczną kwatery są ustawione na grobach białe brzozowe krzyże... Prostopadle do linii grobów znajduje się również symboliczna mogiła w formie muru obłożonego czarnym sjenitem... Wyryto na nim dziesiątki nazwisk poległych żołnierzy związanych z Grupami Szturmowymi i Batalionem "Zośka"...

Spacer po Wojskowym Cmentarzu na Powązkach był okazją do odwiedzania grobów wielu znamienitych Polaków ze świata nauki, sportu, polityki  kultury... Zapalam znicz na grobie Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, jednego z najbardziej utalentowanych poetów tamtego okresu... Młody poeta zginął 4 sierpnia 1944 roku, w czwartym dniu Powstania Warszawskiego, gdy bronił Pałacu Blanka... Dosięgła go kula niemieckiego snajpera...

Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą,

haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią,

malowali krajobrazy w żółte ściegi pożóg,

wyszywali wisielcami drzew płynące morze...

I wyszedłeś, jasny synku, z czarną bronią w noc, 

i poczułeś, jak się jeży w dźwięku minut - zło.

Zanim padłeś, jeszcze ziemię przeżegnałeś ręką.

Czy to była kula, synku, czy to serce pękło?

(Krzysztof Kamil Baczyński)

Na Cmentarzu Wojskowym spoczywają ludzie kultury poeci, pisarze, znane osoby związane z filmem, teatrem czy muzyką... Idąc alejką cmentarną  zatrzymuję się nad grobem  Zofii Nałkowskiej, Władysława Broniewskiego, Xawerego Dunikowskiego,  Leona Kruczkowskiego czy Juliana Tuwima...

Nieciekaw jestem świata,

Ogromnych, pięknych miast:

Nie więcej one powiedzą,

Jak ten przydrożny chwast.

Nie ciekaw jestem ludzi,

co nauk zgłębi sto:

Wystarczy mi pierwszy lepszy,

Wystarczy mi byle kto.

I ksiąg nie jestem ciekaw

- Możecie ze mnie drwić -

Wiem ja bez ksiąg niemało

I wiem, co znaczy żyć.

Usiadłem sobie pod drzewem,

Spokojny jestem i sam -

O, Boże! O, szczęście moje!

Jakże dziękować Ci mam?

(Julian Tuwim)

Zatrzymuję się przy grobach sportowców m.in. Tadeusza Ślusarskiego, Władysława Komara,  Kamili Skolimowskiej, Kazimierza Deyny oraz trenera wszech czasów Kazimierza Górskiego...

Będąc na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach nie można nie wspomnieć o Pomniku ofiar katastrofy Smoleńskiej, który został odsłonięty 10 listopada 2010 roku... Integralną częścią pomnika są nagrobki 28 ofiar katastrofy pochowanych w Kwaterze Smoleńskiej... Są to m.in. Piotra Janeczka, Grażyny Gęsickiej, Natalii Januszko, Jolanty Szymanek-Deresz...

Na zwiedzanie Cmentarza Wojskowy na Powązkach przeznaczyłam kilka godzin... Było warto poświęcić ten czas na spacer wśród starych drzew, białych krzyży... Odczytuję nazwiska pochowanych, zwracam uwagę na wystrój grobów i zdobiące rzeźby... Różnorodność pomników jest ogromna...

Już Zaduszki... drzewa niczym płaczki żałobne

ubierają się w brązy, szarości i czerwienie.

Wspomnienia o tych, co odeszli,

smutek i zaduma nad przemijaniem drzemią we mnie...

Serce wypełnia bolesna tęsknota...

Na cmentarnych alejkach rzeką  krzyży otoczonych

wilgotnieją mi oczy... może to deszcz,

a może łza, co lśni w poświacie zniczy ku pamięci zapalonych...

(Barbara Leszczyńska)

 Ilekroć mam okazję spacerować po takich ogromnych nekropoliach, jestem pod wrażeniem tych wszystkich wyjątkowych i pięknych nagrobków, które mają nam przypominać o tych niezwykłych ludziach... Zadumałam się i oddałam się spokojnej kontemplacji przy mogiłach bohaterów i wielkich, sławnych osób... 

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...