Gdańsk - Bazylika Mariacka

 

Szczęście w życiu nie polega na tym, żeby być kochanym.

Największym szczęściem jest kochać.

(Sigrid Undset)

* Źródło *

Gotyk, to jeden z moich ulubionych stylów w architekturze... Myślę, że można śmiało powiedzieć, że po romanizmie, jest ogromnym czasem przemian... Budzi podziw dla śmiałości bogatej wyobraźni, a czasem i niepokój z powodu pozornego lekceważenia praw ciężkości... Wysokie, strzeliste, smukłe budynki najczęściej z cegły ale i z kamienia... Ściany lekkie, a otwory okienne duże i wysokie... Promienie słońca wpadające nie tylko przez okna ale również przez przepiękne gotyckie, barwne witraże... Te piękne kolorowe szkła zdobiące głównie okna kościelne, mają służyć większemu nasyceniu budowli światłem... 

Gotycka architektura najczęściej kojarzona jest z obiektami sakralnymi... Styl gotycki pojawił się w Europie w XII wieku, a jego rozwój trwał aż do XVI wieku... Cieszył się ogromna popularnością również w Polsce... Jego największe ślady można znaleźć we Wrocławiu,  Krakowie, Toruniu, czy w Gdańsku...

W czasie swojej kolejnej wizyty w Gdańsku odwiedziłam Konkatedralną Bazylikę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zwaną także bazyliką Mariacką... Jest to największy ceglany gotycki kościół na świecie... Jego historia sięga XIV wieku, a budowa trwała prawie 160 lat, a ukończono go w 1502 roku...

Bazylika ma ponad 100 metrów długości i mieści 25 tysięcy wiernych... Jest skarbnicą wybitnych dzieł sztuki od gotyckich po współczesne... Od 1529 roku do II wojny światowej świątynia służyła protestantom... W tym czasie gotycki wystrój kościoła został uzupełniany wspaniałymi dziełami manieryzmu i baroku... Świątynia zbudowana jest na planie krzyża łacińskiego... Jest trójnawową halą z trójnawowym korpusem nawowym i trójnawowym chórem... Do naw bocznych przylega 29 kaplic...

Przekraczając progi świątyni, od razu pochłania moją uwagę piękno jej wnętrza i onieśmiela jej majestat...  Jednocześnie zachwyca niezwykle jasne i na dodatek rozświetlone promieniami słońca, wnętrze... Można powiedzieć, że wnętrze cechuje pozorny ascetyzm... Od razu zauważa się przeprowadzoną renowację w kościele... To prawdziwa uczta dla zmysłów, która łączy mistycyzm z artystycznym geniuszem...

Ołtarz główny od razu przyciąga moją uwagę... Naprawdę budzi podziw, zachwyca przepych złoceń, olśniewa majestat jego sceny głównej... Z uwielbieniem patrzę na scenę Koronacji Najświętszej Marii Panny... Dzieło ma formę poliptyku, charakterystycznego dla gotyku... Całość ołtarzowej nastawy składa się z wielu bogato zdobionych skrzydeł... W części centralnej znajdują się ponad naturalnej wielkości postaci Chrystusa, Marii i Boga Ojca... Nad głową Marii, Gołębica (Duch Święty) i aniołowie trzymający koronę...

Ten późnogotycki ołtarz dębowy pochodzi z 1517 roku... Jego wykonanie przypisuje się mistrzowi Michaelowi z Augsburga i jego warsztatowi...

Bazylika Mariacka budowana z przerwami przez 159 lat... Zadziwia nie tylko wielkością ale także  niezwykłym bogactwem wyposażenia... Tutaj można podziwiać zabytki rzeźbiarskie, malarskie oraz architektoniczne... Moją uwagę przykuł XV-wieczny Zegar Astronomiczny Hansa Düringera oraz liczne nagrobki gdańskich patrycjuszy i kupieckich rodów...

Nad wejściem do prezbiterium pozioma belka tęczowa  spinająca łuk tęczowy, z Grupą Ukrzyżowania... Dzieło wykonał w 1517 roku Mistrz Paweł... Tworzą je trzy rzeźby: Marii Bolesnej, św. Jana Ewangelisty oraz Chrystusa Ukrzyżowanego...

Na uwagę zasługuje Ołtarz św. Doroty z około 1435 roku... Ołtarz jest poliptykiem z ruchomymi skrzydłami bocznymi... Część centralną  i skrzydła boczne zdobią płytki alabastrowe, które przedstawiają: św. Jana Chrzciciela, Zwiastowanie, Hołd Trzech Króli, Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Koronację Marii, św. Jana Ewangelistę... Skrzydła boczne są malowane, zawarto w nich sceny z życia św. Doroty oraz innych męczennic... W awersie lewego zewnętrznego skrzydła przedstawiona została św. Agata w kotle z olejem...

Wśród dwudziestu dziewięciu kaplic w bazylice Mariackiej znajduje się Kaplica Ludzi Morza... Została ufundowana w 1980 roku przez Andrzeja Bohomolca, który przed wojną jako pierwszy Polak przepłynął jachtem Dal Ocean Atlantycki... Kaplica dedykowana jest marynarzom, żeglarzom i rybakom spoczywającym na dnie mórz i oceanów... 

W bazylice Mariackiej możemy zobaczyć kopię wspaniałego dzieła Sądu Ostatecznego... Tryptyk to dzieło artysty niemieckiego pochodzenia  Hansa Memlinga... Namalował je w Brugii w latach 1467 - 1471 na zamówienie Angelo di Jacopo Tani, kierownika brugijskiej filii banku Medyceuszów... Tryptyk do Gdańska trafił jako łup wojenny...

Pietà gdańska została wykonana na przełomie XIV i XV wieku... Możemy ją zobaczyć w kaplicy św. Rajnolda... Jest to rzeźba pełnoplastyczna należąca do typu tzw. Pięknych Piet... Przedstawia Marię siedząca na tronie, podtrzymującą ciało Chrystusa...

W niszy w ścianie kaplicy św. Marcina została umieszczona kamienna urna z prochami śp. Pawła Adamowicza, który został zamordowany 13 stycznia 2019 roku podczas gdańskiego finału WOPŚ...

W jednej z bocznych kaplic możemy zobaczyć wspaniałą rzeźbę o wysokości około 2 metrów, Piękną Madonnę... Maria ma piękną twarz o łagodnym wyrazie, delikatnie zwraca się ku Dzieciątku podając mu owoc... Owoc, który był przyczyną upadku pierwszych ludzi, w rękach Marii - nowej Ewy i Jezusa - nowego Adama staje się znakiem Zbawienia...

Rzeźby w stylu pięknych Madonn, przedstawiają Maryję z Dzieciątkiem na ręku występowały w sztuce gotyckiej około 1400 roku... Wykonane są w polichromowanym drewnie lub kamieniu... Mają wygląd kontrastowo różny... Są wdzięczne, delikatne, radosne i bardzo świeckie w charakterze...

Dokładana data wykonania tej rzeźby jest nieznana... Przypuszczalne datowania oscylują wokół pierwszej tercji XV stulecia... Nieznany  jest też twórca dzieła...

Pierwotne baptysterium poświęcone w 1557 roku do dziś zachowało się częściowo, że względu na zaginięcie w trakcie  zawieruchy wojennej... Cokół wykonano z szarego wapienia zbitego i piaskowca... Nadano mu kształt ośmioboku... Ściany boczne zostały ozdobione reliefami ze scenami biblijnymi...

W nawie bocznej bazyliki Mariackiej można zobaczyć obraz z wizerunkiem błogosławionej Dorocie z Mątów, która w tej świątyni modliła się przez 28 lat życia... Dorota to jedyna w polskiej hagiografii osoba, która wybrała formę życia rekluzy... Od najmłodszych lat podejmowała intensywną pokutę i przeżywała stany mistyczne...

Bazylika Mariacka w Gdańsku to miejsce, które po prostu trzeba zobaczyć bo wewnątrz zachowało się naprawdę wiele wspaniałości z poprzednich epok... Nie tylko dla miłośników historii i architektury, wizyta w bazylice, to fascynująca podróż w czasie, pełna ciekawych opowieści i niezwykłych odkryć...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...