niedziela, 4 października 2020

Opactwo cystersów w Jędrzejowie








Dopóki nam ziemia obraca się,

O Panie daj nam znak -

Tym, którzy pragną władzy,

Niech władza im pójdzie w smak,

Daj szczodrobliwym odetchnąć,

Raz niech zapłacą mniej,

Daj Kainowi skruchę...

I mnie w opiece miej.

(Bułat Okudżawa)

tłumacz. Andrzej Mandalian








Zakon cystersów był już bohaterem naszych wędrówek po Polsce... Ostatnio było to * Opactwo w Lubiążu * wcześniej * Opactwo w Henrykowie * położone nad rzeką Oławą, u podnóża Wzgórz Strzelińskich na Dolnym Śląsku... Tym razem prowadzi nas do miasteczka w Niecce Nidziańskiej, skąd przy pięknej pogodzie widać jeszcze nieodległe Góry Świętokrzyskie...

Te trzy tak bardzo oddalone od siebie miejsca łączy jedno... Przed tysiącem lat leżały  z dala od cywilizacji, prawie już na końcu świata...  Idealny cel dla cystersów, którzy  z burgundzkiego Morimond nieśli na krańce Europy postęp i Słowo Boże... Pokaźna liczba polskich opactw cysterskich spowodowana była nie tylko motywami prestiżowymi, czy religijnymi fundatorów, ale również dalekosiężnymi planami nawrócenia schizmatyckiej Rusi, pogańskich Prus i rozkrzewienia kultu Bożego...

A teraz kilka zdań na temat cystersów... Zasady życia monastycznego cystersów były oparte na Regule świętego Benedykta z Nursji, spisanej w latach 540 -547... Cysterska duchowość charakteryzowała się: kontemplacją prawd wiary, równomiernym rozłożeniem akcentów między modlitwę i pracę (ora et labora - módl się i pracuj)...

Klasztory cysterskie były budowane według uproszczonego i funkcjonalnego planu, który przewidywał, że jeden bok zajmował kościół z prosto zamkniętym prezbiterium... Pierwsze opactwo w Polsce zostało założone właśnie tutaj w Jędrzejowie, a właściwie w majątku Brzeźnica... Zbudowano go niemal 900 lat temu, i powstałe przy nim miasto Jędrzejów, który szybko zyskuje na znaczeniu... Cystersi nazwali miasto na cześć świętego Andrzeja Apostoła

Zatrzymujemy się na klasztornym parkingu... Z daleka moją uwagę przykuwają wysmukłe dwie wieże, które są wkomponowane w okazałą fasadę z XVIII wieku... 







Wchodzimy do przedsionka klasztornego... Po prawej stronie znajduje się cela błogosławionego Wincentego Kadłubka... Nie robię zdjęć ponieważ trwa adoracja Najświętszego Sakramentu... Kilka kroków dalej  jest wnętrze  kościoła klasztornego...  Wypełnia je błoga cisza,  panuje półmrok i o dziwo, brakuje wiernych... Znajduję się wewnątrz trójnawowej bazyliki z transeptem i płasko zamkniętym prezbiterium... Przy ramionach transeptu, od wschodu po dwie z każdej strony, bliźniacze kaplice... 

Przy wschodniej ścianie prezbiterium ustawiony jest ołtarz główny jędrzejowskiego kościoła... W ołtarzu, obraz przedstawiający scenę Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, której cystersi dedykują wszystkie kościoły... Po obu stronach ołtarza figury: św. Piotra i św. Pawła flankujące postać Matki Bożej... W zwieńczeniu umieszczono Trójcę Przenajświętszą... Są też postaci: świętego Wojciecha patrona kościoła oraz błogosławionego Wincentego Kadłubka patrona parafii i klasztoru...

Po bokach prezbiterium drewniane stalle zakonne... Przykuwają moją uwagę swą  bogatą późnobarokową dekoracją snycerską... Na sklepieniu odnowione, bardzo delikatne  freski, które są jak kronika klasztoru... W nawie głównej bardzo piękna ambona z płaskorzeźbą Chrystusa Dobrego Pasterza...








Przy północnym ramieniu transeptu kaplica poświęcona Krzyżowi Świętemu oraz Matce Boskiej... Stiukowy ołtarz Ukrzyżowania pochodzi z 1737 roku a Krucyfiks wykonał  w 1635 roku miejscowy cysters ojciec Benedykt...

W jednym z barokowych  ołtarzy bocznych znajduje się obraz Niepokalane Poczęcie...

Opactwo jest obecnie także sanktuarium błogosławionego Wincentego Kadłubka (1160 - 1223), który zrezygnował z biskupstwa krakowskiego i został cystersem w Jędrzejowie... Tam dokończył pisanie Kroniki Polskiej... W czterech księgach opisuje dzieje Polski od czasów legendarnych aż do  wydarzeń współczesnych kronikarzowi...









W północnej nawie za metalową kratą w odcieniu malachitowej zieleni ze złocieniami znajduje się kaplica bł. Wincentego... W ołtarzu grobowym błogosławionego znajduje się posrebrzana trumienka z relikwiami Kadłubka... W ołtarzu obraz Wincentego... Kunsztowna sukienka powstała w XVIII wieku... Na kopule sceny z życia  i cuda  tego błogosławionego...

Powoli spaceruję po wnętrzu kościoła i zachwycam się każdym detalem i podziwiam jak powoli odzyskuje swój dawny blask...









W zachodniej części nawy głównej znajdują się wspaniałe organy, jedne z najpiękniejszych jakie mogłam zobaczyć... Instrument posiada bogatą dekorację snycerską, która została wykonana w warsztacie braci Korneckich z Krakowa... Same organy zostały zbudowane przez organmistrza Józefa Sitarskiego... Wczesnobarokowy instrument, jest niebieski z licznymi złoceniami... Po bokach umieszczone są figury: król Dawid z harfą, po przeciwnej św. Cecylia z harfą... Organy jędrzejowskie są jednym z najcenniejszych zabytków tego typu w Europie... To one były wzorem, który posłużył budowie organów w byłym Opactwie cystersów w Oliwie, o którym pisałam w poście  * Katedra w Oliwie *... 


Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...
Serdecznie wszystkich pozdrawiam...

22 komentarze:

  1. Niesamowicie się prezentuje :) Te rzeźby i obrazy są niesamowite - bije od nich bogactwo i przepych :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Opowiadasz tak ciekawie, że na chwilę przeniosłam się w to niezwykłe miejsce. Pozdrawiam serdecznie:)

    OdpowiedzUsuń
  3. Na mnie opactwo także zrobiło wrażenie.
    Pozdrawiam:)*

    OdpowiedzUsuń
  4. Dziękuję Łucjo za niezwykłą wycieczkę to tak pięknego i ciekawego miejsca.:)
    Opactwo robi wielkie wrażenie. Niebieskie organy - zachwycające.
    Pozdrawiam Cię w ciepłą, ale bardzo wietrzną niedzielę.

    OdpowiedzUsuń
  5. ...Lucja, you always find these spectacular buildings!

    OdpowiedzUsuń
  6. Piękne są barokowe postaci w świątyni; przyciągnęły moją uwagę.
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Beautiful flowers. Have a nice new week Lucja-Maria;-)

    OdpowiedzUsuń
  8. Byłam, widziałam i tu opisałam: https://mojepodrozeliterackie.blogspot.com/search/label/Jędrzejów?m=0

    OdpowiedzUsuń
  9. Jestem pod ogromnym wrażeniem pięknych wnętrz ! Szczególnie zachwyciły mnie freski !
    Dziękuję za piękną podróż !
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  10. Another stunning church you visited, they never seem to be plain and unadorned

    OdpowiedzUsuń
  11. Wonderful decorations and frescos on the walls. Simply beautiful.

    OdpowiedzUsuń
  12. Jestem pod wielkim wrażeniem tej wspaniałej budowli i cudownych wnętrz:)))Pozdrawiam serdecznie i miłego tygodnia życzę:))

    OdpowiedzUsuń
  13. Wielki podziw budzi u mnie taka architektura i te wnętrza Lusiu. Niesamowite. Dziękuję że się dzielisz z nami tym bogactwem. Mamy wspaniały kraj i zabytki. Ściskam mocno

    OdpowiedzUsuń
  14. Dziękuję kochana za kolejną przepiękną wycieczkę i mnóstwo ciekawych wiadomości <3
    Pozdrawiam ciepło, Agness<3

    OdpowiedzUsuń
  15. Lusiu moja droga Wszystkie wycieczki jakie odbywam razem z tobą są dla mnie wielką pociechą w moim życiu.Tylko ty mi zapewniasz takie przeżycia teraz. Twoje piękne zdjęcia pozwalają mi oglądać wszystkie szczegóły tych pięknych miejsc i oby to trwało jak najdłużej Lusiu kocham to miejsce ten twoj blog.To moje miejsce kiedy mi smutno sobie patrzę Zagladam też na kulinaria. Dużo zdrowia ci zyczę Tobie i twoim najbliższym..Czasem nie piszę nic, bomam wszystkiego dość.Pamiętam o Tobie moja ty wirtualna przyjaciółko.

    OdpowiedzUsuń
  16. Buen ejemplo, de la hermosa arquitectura de los templos y del arte que nos aguarda en su interior.

    Besos

    OdpowiedzUsuń
  17. Byłam i trzeba przyznać, że na żywo robi niesamowite wrażenie. Mam nadzieję, że jeszcze kiedyś dane mi będzie odwiedzić to miejsce.

    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  18. Kochana
    Urodziłam się w Jędrzejowie i tyle, a szkoda.
    Nigdy nie mieszkałam, w tym mieście, a bywałam tylko przejazdem.
    Pora kiedyś nadrobić, koniecznie😉
    Pozdrowionek zostawiam moc💛🍀😘

    OdpowiedzUsuń
  19. Me parece preciosa, me ha gustado mucho. Un abrazo Lucia.

    OdpowiedzUsuń
  20. Barok, ale taki bardzo jeszcze renesansowy - ba miejscami jak bym późny gotyk dostrzegał - ciekawe miejsce.

    OdpowiedzUsuń
  21. Plan następnego wypadu w świętokrzyskie uzupełniam na bieżąco czytając Twoje wpisy. Dziękuję Łucjo.

    OdpowiedzUsuń

Jeśli rozpoznasz siebie na zdjęciach i nie chcesz być na tym blogu, proszę poinformuj mnie o tym.
Ja bardzo szybko usunę te zdjęcia..