Listopadowy spacer po Cmentarzu Rakowickim

Są takie miejsca,

które zmuszają do zadumy nad wielkością i potęgą człowieka,

zarazem nad jego znikomością.

(Św. Brat Albert)

W pierwszą niedzielę listopada udałam się do Krakowa aby odwiedzić tamtejszy Cmentarz Rakowicki... Jest  jedną z najstarszych nekropolii w mieście... Założono ją w latach 1801 - 1802, a otwarto rok później... Została ulokowana przy drodze wiodącej do wsi Rakowice (dzisiaj jest to ulica Rakowicka) na gruntach wsi Prądnik Czerwony, na terenach należących do karmelitów bosych w Czernej... Wówczas był to teren odsunięty od centrum miasta...

Ten, tak jak i inne cmentarze "nowego typu" powstał wskutek dekretu cesarza Austrii Józefa II z 1784 roku (tzw. edykt józefiński) zakazującego pochówku na cmentarzach przykościelnych położonych w obrębie miasta... Przepisy zostały wprowadzone przez zaborcze władze austriackie ze względów sanitarnych i z obawy przed szerzącymi się epidemiami... Jednak świecka władza austriacka tym dekretem  dążyła do pełnego zlaicyzowania państwa, nawet w kwestii pogrzebów...

Alejkami przecinającymi kwatery spacerowałam bardzo  powoli w nastroju skupienia i zadumy... Podziwiałam piękny jesienny krajobraz nekropolii,  pomniki i krypty projektowane przez najlepszych artystów...  Są tutaj prawdziwe perełki  rzeźby, rzemiosła artystycznego i małej architektury autorstwa m.in. Bronisława Chromego, Karola Hukana, Wacława Szymanowskiego, autora pomnika Chopina  w Łazienkach w Warszawie... Cmentarz Rakowicki jest wielkim dziełem sztuki i  pomnikiem historii  Polski...

Serce spowiła tęsknota

Pierzchły urocze moje sny

Nie powróci już chwila ta złota

Pozostaną wspomnienia i łzy

Jak drzewo wichurą targane

Nie ma siły i lamie się już

Tak me serce tęsknotą nękane

Traci siły wśród życiowych burz...

(Mieczysław Święcicki)

Od 216 lat na Cmentarzu Rakowickim chowani byli zwykli krakowianie, jak i bardzo zasłużeni obywatele miasta...  Aleja Zasłużonych  to panteon Krakowa i narodowej kultury, tutaj spoczywają wybitni naukowcy, aktorzy, malarze, piosenkarze, pisarze, poeci, zasłużeni prezydenci miasta... Zapalamy znicze na grobach: Jerzego Kerna, Marka Grechuty, Mieczysława Święcickiego, Jerzego Bińczyckiego, Barbary Kwiatkowskiej-Lass i Heleny Czerny-Stefańskiej... Pochowano również ofiary katastrofy smoleńskiej: Janusza Kurtykę, Wiesława Wodę, Andrzeja Kremera i Włodzimierza Potasińskiego...  Aleja Zasłużonych liczy już około 150 grobów...

Na Rakowicach spoczęli m.in. Jan Matejko, Helena Modrzejewska, Józef Mehoffer, Wisława Szymborska, Piotr Skrzynecki, Tadeusz Kantor, Teodora Talowskiego, Juliusz i Wojciech Kossakowie, Marian Konieczny, Zbigniew Wodecki...

Spaceruję, co krok zatrzymuję się, uważnie czytam inskrypcje, rozmyślam o ludziach, którzy tutaj spoczywają... Na jednym z nagrobków wybrany fragment wiersza Leopolda Staffa:

Uwiędło jedno życie

I w kraj odeszło cieni.

Tyle się odmieniło,

A świata to nie zmieni. 

Patrzyłam z podziwem na bardzo często powtarzający się motyw ozdobny nagrobków, na  rzeźby niezwykłych  aniołów... Są Anioły: pokoju, miłości, wiary, śmierci, smutku, ciszy... Nie wiadomo kiedy minęła kolejna godzina spaceru,  aby jednak zajrzeć na każdą alejkę i dotrzeć do każdej kwatery potrzeba  bardzo dużo czasu... Dalsze zwiedzanie cmentarza zostawiam  sobie na następny raz...

Cmentarz Rakowicki przypomina ogromny park o powierzchni 42 ha... Przy alejkach rośnie wiele starych drzew: świerków, topoli, modrzewi, tui, które swym smutnym wyglądem harmonizują z otoczeniem, cyprysów kojarzonych z żałobą, akacji będących znakiem zmartwychwstania...

Jesień jest tu bardzo widoczna... Każdy nawet niewielki podmuch wiatru zrywa liście z drzew, które spadając pokrywają alejki i nagrobki cmentarne...Na cmentarzu jest kolorowo od barwnych kwiatów,  płonących zniczy a także liści...

Cmentarz Rakowicki obok Skałki i Wawelu to centrum polskości, pamięci narodowej, miejsce odwiedzane przez wielu... Został wpisany w 1976 roku do rejestru zabytków i jest częścią narodowego dziedzictwa kulturowego...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...