Malbork - zamek krzyżacki

Nie żyj tak, jakbyś miał żyć dziesięć tysięcy.

Los wisi nad tobą.

Dopóty żyjesz, dopóki można, bądź dobry.

(Marek Aureliusz)

Spełniło się moje marzenie! Nareszcie zobaczyłam zamek w  Malborku, który był siedzibą władz potężnego państwa krzyżackiego... Jest jedną z najbardziej okazałych budowli rezydencyjno - obronnych na świecie, unikatowym zabytkiem wpisanym w 1997 roku  na Listę Światowego  Dziedzictwa UNESCO...

Stanęłam na drugim brzegu Nogatu i oczom moim ukazała się gigantyczna budowla, której wielkość miała  budzić lęk i uświadomić wszystkim potęgę zakonu krzyżackiego... Patrzyłam i podziwiałam wspaniały zamek, który nigdy nie został zdobyty...

Twierdza zajmuje ponad 20 hektarów i składa się aż z trzech zamków: dolnego (przedzamcza), średniego i wysokiego...

Zaopatrzeni w bilety i audio przewodniki ruszamy na zwiedzanie... Zamek jest ogromny, oplatają go potężne mury  obronne z których piętrzą liczne baszty, wieżyczki spełniające  funkcje obronne...

Już z daleka, płynąc Nogatem, ujrzeli rycerze potężne baszty rysujące się na niebie. Ogrom ich przewyższał wszystko, co w życiu widzieli polscy rycerze... Tak w Krzyżakach opisał Henryk Sienkiewicz w zamek w Malborku...

W czasach panowania Zakonu, twierdzę nazwano  Marienburg - Gród Marii a wizerunki Madonny  obecnie spotykamy w kilku miejscach na terenie zamku...

Naszą uwagę przykuwa prześliczna figura Madonny z Dzieciątkiem... Znajduje się  na jednej ze ścian w niszy zamkowego kościoła... Figura jest ogromna 8 - metrowa. a jej historia sięga 1340 roku, kiedy to rozbudowywano zamkowy kościół... Figura była największym średniowiecznym posągiem Europy... Pod koniec II wojny światowej  miasto, zamek i Madonna zostały mocno zniszczone... Po wielu latach starań i walki o środki finansowe, figura  w całości została odbudowana i teraz  wita wszystkich gości zmierzających do zamku krzyżackiego...

W wiernej rekonstrukcji wizerunku pomogły rządy: Norwegii, Islandii i Liechtensteinu w ramach funduszu Europejskiego Obszaru Gospodarczego...  

Ogromne, masywne opuszczane kraty, potężne grube drzwi, mosty zwodzone broniły dostępu do warowni... Od razu widać, że tutaj wszystko musiało być naj... Największy zamek, najokazalszy refektarz, najważniejsze pomieszczenie zakonu czyli kapitularz, gdzie m.in. wybierano mistrzów, największe pomieszczenia reprezentacyjne... 

W XIII wieku kapituła zakonu krzyżackiego zdecydowała o budowie zamku, który miał być jedną z najpotężniejszych twierdz w Europie...  Zamysł się powiódł, już na początku XIV wieku wielki mistrz zakonu przeniósł główną siedzibę z Wenecji do Malborka...

Jako pierwsza powstała część, która po rozbudowie zyskała miano Zamku Wysokiego... Tutaj znajdowały się  trzy kaplice, sale sypialne, skarbiec, kuchnie i... więzienie. W jego piwnicach przechowywano zapasy żywności, warzono piwo i przechowywano zapasy chmielu do jego produkcji...

W przeciwległym narożniku otwierał się długi korytarz - przejście do wieży zwanej gdanisko...  Usytuowane bezpośrednio nad fosą pełniło nie tylko  funkcję toalety, nawet ze spłukiwaniem, ale i ostatecznej obrony...  Czasem tą samą drogą pozbywano się również przeciwników i osób niewygodnych... Gdy zakonnikom zaczynał przeszkadzać smród z fosy z nieczystościami, otwierano śluzy, a wtedy woda, prowadzona specjalnym kanałem z pobliskiego jeziora, spłukiwała nieczystości do rzeki Nogat...

Pomieszczenia ogrzewano gorącym powietrzem, doprowadzanym kanałami z pieców zainstalowanych w piwnicach...

Odwiedzając zamek w Malborku nie można pominąć najważniejszego pomieszczenia wspólnoty zakonnej - kapitularza, w zamku Wysokim... Tutaj zapadały najważniejsze decyzje w sprawach polityki państwa krzyżackiego, tutaj też wybierano wielkich mistrzów Zakonu... Do Sali Kapitularnej prowadzi dekoracyjny portal z XIV wieku...

Wnętrze powinno być puste, jak dziś, tylko pod ścianami dookoła były ustawione siedziska dla uczestników posiedzeń... Ze ścian przyglądali się obradującym poprzedni wielcy mistrzowie... Efektowne sklepienie uformowano na podobieństwo gałęzi palestyńskich palm i przecudowny fresk  Madonny z Dzieciątkiem nad portalem... Na podłodze widoczne otwory centralnego ogrzewania sali gorącym powietrzem, dostarczanym kanałami ściennymi...

Z każdym krokiem  byłam coraz bardziej zachwycona potęgą zamczyska, pomysłami i rozwiązaniami technicznymi Krzyżaków... 

Po przekroczeniu kolejnej bramy znajdujemy się na dziedzińcu Zamku Średniego... Dziedzińca strzegą odlane w brązie postaci czterech wielkich mistrzów zakonu: Hermana von Salza, Zygfryda von Feuchtwangena, Winrycha von Kniprode oraz Albrechta Hohenzollerna... Figury powstały w 1876 roku i były częścią pomnika Fryderyka Wielkiego... Niestety, figura Fryderyka zaginęła w 1961 roku... Zamek Średni był siedzibą zwierzchnika zakonu (Pałac Wielkiego Mistrza) oraz urzędów centralnych państwa krzyżackiego...

Przechodzimy do Wielkiego Refektarza, który został zbudowany około 1340 roku, znajduje się w Zamku Średnim i mógł pomieścić jednocześnie 400 braci zakonnych... Jest to największe i najwspanialsze wnętrze... Ściany pokrywają przepiękne polichromie ... Uwagę przykuwa nowatorskie sklepienie palmowe wsparte na trzech smukłych  filarach z rzeźbionymi kapitelami... 

W odbudowanych murach zamkowych urządzono muzeum, w którym, prócz kilku czasowych, jest wiele wystaw stałych... Jedną z nich jest Kolekcja bursztynu... Zakon krzyżacki od początku panowania w Prusach był monopolistą w zakresie wydobywania i handlu bursztynem... W nawiązaniu do wielowiekowej tradycji, po utworzeniu Muzeum Zamkowego w 1961 roku rozpoczęto gromadzenie  kolekcji bursztynu... Możemy podziwiać ponad 700 eksponatów... Jest to największy i najbardziej unikalny zbiór przepięknych, bardzo cennych wyrobów z bursztynu...

Na zamku Wysokim pośród dziedzińca Krzyżacy wybudowali studnię nakrytą spadzistym dachem... Jej dach został zwieńczony rzeźbą pelikana karmiącego swe dzieci własną krwią... Jest to symbol ofiary Chrystusa...

Stare powiedzenie mówi, że: węgierską Budę zbudowano ze skały, Mediolan z marmuru a Malbork z błota... Z błota, czyli z cegły... Prawdą jest, że do budowy zamku użyto milionów cegieł, wypalonych właśnie z gliny... Średniowieczni budowniczowie popełnili tylko jeden błąd, wybrali złe podłoże i teraz zamek "tańczy" na grząskim gruncie..

Ogrom i piękno malborskiej twierdzy robi wrażenie... Zwłaszcza latem, kiedy czerwona cegła murów kontrastuje z otaczającą je zielenią... Trudno sobie wyobrazić, że w 1945 roku, w wyniku ostrzału przez radziecką artylerię, zamek właściwie zmienił się w stertę gruzów... Byłam zachwycona architekturą i ogromem zamku, tą " największą kupą cegieł w Europie" jak dosyć często nazywany jest Malbork... Przyznaję, że ta "oszałamiająca  kupa"  na długo zapisze się w mojej pamięci...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...