niedziela, 25 sierpnia 2024

Cerkiew Przemienienia Pańskiego - Jarosław

 







Przyjaźń jest najpiękniejszym ze wszystkich prezentów,

jakimi możemy zostać obdarowani

aby szczęśliwie ukształtować swoje życie.

(Epikur)







To z pewnością już wiecie, że lubię zwiedzać wszystkie świątynie wyznań religijnych... W czasie mojego pobytu w Jarosławiu odwiedziłam cerkiew konkatedralną pw. Przemienienia Pańskiego, świątynię greckokatolicką... Cerkiew, z greckiego to dosłownie dom Pański... Wierni Kościoła greckokatolickiego, jest to wspólnota chrześcijan obrządku bizantyjskiego uznająca papieża i dogmatykę katolicką, lecz zachowująca prawosławie, odrębności liturgiczne, odmienny kalendarz kościelny i języki liturgii, małżeństwo księży przed święceniem... Jednym słowem - grekokatolicy to katolicy tradycji greckiej czyli bizantyjskiej...

Powstanie Kościoła greckokatolickiego poprzedziły próby przezwyciężenia rozłamu między Kościołem katolickim a Kościołem prawosławnym, które, mimo zawierania unii, okazały się nieskuteczne... Dopiero zainicjowana przez jezuitów unia brzeska z 1596 roku, spowodowała powstanie stałej struktury kościelnej...

Po drugiej wojnie światowej Kościół greckokatolicki, który znalazł się  na obszarze państwa radzieckiego, pod wpływem nacisków na synodzie we Lwowie podjął decyzję o unieważnieniu unii brzeskiej, odłączenia się od Kościoła katolickiego oraz zjednoczeniu z rosyjskim Kościołem prawosławnym... Dopiero po rozpadzie Związku Radzieckiego na Ukrainie odrodził się Kościół greckokatolicki...

Cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego została zbudowana na fundamentach dawnego zamku Ostrogskich... Jej budowę rozpoczęto na początku XVIII wieku, a konserwowano w jego połowie...

Po 1945 roku z Jarosławia deportowano większość ludzi obrządku greckokatolickiego, a cerkiew przejął miejscowy kościół rzymskokatolicki...  Dwadzieścia lat później wystąpiły pęknięcia murów, wtedy parafia wytępiła do władz o zgodę na remont... Władze miejskie przejęły cerkiew i ją zamknęły... Dopiero pod koniec lat 80.XX wieku cerkiew została przekazana grekokatolikom...

Cerkiew jest piękna, od razu rzuca się w oczy jej charakter neobizantyjski... W górnej części arkady biforium z dużą rozetą... W centralnym miejscu duża rzeźba Ukrzyżowanego.. W centrum fasady dwukondygnacyjna arkada, która w przyziemiu mieści główne wejście ramowane dekoracyjnym, kamiennym arkadowym portalem... 

Gdy weszłam do cerkwi, jej wnętrze przykuło moją uwagę szczególnie i tak bardzo mi się spodobało, że postanowiłam  się tym pięknem z Wami podzielić...








Jest to świątynia trójnawowa, gdzie trzyprzęsłowa nawa główna poprzedzona chórem, a nawy boczne podcieniami... Prezbiterium węższe od nawy głównej... Ściany nawy dzielone masywnymi półfilarami... Sklepienie kolebkowe z lunetami... Obecny ikonostas wraz z ikonami jest siedemnastowieczny i  pochodzi z cerkwi Zaśnięcia Bogurodzicy w Jarosławiu... 

Przestrzeń cerkwi podzielona jest na trzy części na wzór Świątyni Jerozolimskiej: 

przedsionek -  część przeznaczoną pierwotnie dla pokutnych i katechumenów,

nawę -  przeznaczoną dla wiernych,

prezbiterium - część ołtarzową, oddzieloną ikonostasem, gdzie dokonuje się ofiara Przemienienia,








Ikonostas, to ściana z ikonami, która w cerkwi oddziela miejsce ołtarzowe(swiatłyszcze, sanktuarium, prezbiterium), od nawy przeznaczonej dla wiernych... Według nauki cerkwi prawosławnej  sanktuarium jest symbolem nieba, miejsca szczególnego przebywania Boga... Tam kapłan sprawuje Boską Liturgię (prawosławie nie zna pojęcia mszy), tam znajduje się tabernakulum... 

Ikonostas zasłania przed oczyma ludzi to, co dla nich powinno być niewidoczne... Wierni mogą jedynie spoglądać na wizerunki świętych i proroków... Ikony zajmują szczególne miejsce w świątyni i w życiu codziennym wiernych... Ikona to malowidło wykonane na desce zgodnie z przyjętym przez Kościół wzorcem, który określa cały jej sposób powstawania... Ikony są otaczane uwielbieniem, uświęca je relacja z pierwowzorem i ku niemu skierowana jest cześć, jaką się im oddaje...





W cerkwi konkatedralnej w Jarosławiu znajduje się bezcenny zabytek, jakim jest ikona z wizerunkiem Matki Bożej zwana  Bramą Miłosierdzia... Ikona została uznana za cudowną przez papieża Piusa VI w 1779 roku, a w 1996 roku koronowana... Twarz Matki Bożej jest piękna, spokojna, pełna miłości i delikatnie uśmiechnięta... 

Przenajświętsza Bogurodzica ubrana jest w suknię ciemnozieloną oraz czerwoną szeroką szatę zakrywającą czoło i tył głowy (maforion)... Trzy gwiazdy zdobią maforion, są starym syryjskim symbolem dziewictwa (wyszywano je na ślubnych welonach księżniczek) i wskazują na dziewiczość Matki Boga przed, w czasie i po okresie brzemienności... Wreszcie Maria nigdy nie była przedstawiana inaczej jak tylko z Synem i na tej ikonie też tak jest... Według konserwatorów zabytków ikona powstała w siedemnastym wieku...













Z podziwem patrzę na wnętrze cerkwi... Dekorowane jest malarstwem ściennym pochodzącym z trzech okresów: z XVIII wieku, początek XX wieku oraz z lat 30.XX wieku... Dekoracje służą nie tylko upiększeniu świątyni i gloryfikacji Boga, ale mają przede wszystkim oddziaływać na psychikę wiernych... 

Z oryginalnego wyposażenia zachowały się dwa ołtarze boczne przy prezbiterium... Na ścianach wizerunki świętych prawosławnych, wywodzących się z Ukrainy... Ich pamięć w sposób wyjątkowy jest czczona, m.in. poprzez szeroko   upowszechnianie imion świętych nadawanych nowo-narodzonym, składanie pieśni cerkiewnych na ich cześć, modlitw...



Opuszczam cerkiew Przemienienia Pańskiego, budowlę okazałą, pełną uroku, pięknie zachowaną, posiadającą burzliwą historię i co najważniejsze, w ciągu dnia otwartą, co było było naprawdę miłym zaskoczeniem... Stąd do Rynku pozostaje już "tylko jeden krok"...


Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Życzę miłego i udanego tygodnia...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...


32 komentarze:

  1. Tantas fotografías , como has realizado en el reportaje, has hecho mostrar muy bien tanto su interior, como el exterior. Hay mucho arte en ella.
    Que tengas motivos de ser feliz, en esta próxima semana.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Antonia!
      The interior has beautiful polychromes, magnificent icons and a historic iconostasis. The beauty of this church encouraged taking lots of photos.
      I also wish you a successful week.

      Usuń
  2. Piekna jest ta cerkiew, cerkwie są bardzo bogato zdobione i niezwykłe . Dziekuję za możliwość poznania tej cerkwi. Milego tygodnia.życze:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie tylko ta cerkiew ale te wszystkie, które do tej pory odwiedziłam są niezwykle bogato zdobione przez malowidła ścienne, ikonostas i ikony.
      Ja też życzę Ci miłego i udanego tygodnia:)

      Usuń
  3. There are beautiful paintings inside the church. Have a nice Sunday Lucja-Maria.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. All churches are rich in murals and wonderful icons.
      This one is no different.
      Anne, have a nice, happy week.

      Usuń
  4. Wspaniałe, piękne zdobione i jakże kolorowe wnętrze. Dobrze, że pomimo tak burzliwej historii cerkiew ma się całkiem dobrze i dalej jest w stanie zachwycać wiernych. O funkcji ikonostasu nie wiedziałem, zawsze człowiek czegoś nowego się dowie!
    Pozdrawiam! :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Lata powojenne to bardzo trudny temat i bardzo często w naszym kraju pomijany. Władze polskie miały wiele na sumieniu wobec prawosławnych. Niszczenie, zamykanie, grabienie cerkwi prawosławnych to przejaw barbarzyństwa i politycznej głupoty. W każdej cerkwi podziwiam ikonostas bo to przecież najważniejszy element wystroju prawosławnych cerkwi. Pomaga wiernym przenieść się w duchowy, niebiański wymiar. W tej świątyni też zasługiwał na szczególną uwagę.
      Serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  5. Łucjo, często wędrujemy takimi samymi szlakami, my byliśmy w ostatni weekend majowy. Piękna i majestatyczna jest cerkiew w Jarosławiu. Mimo burzliwych dziejów nie została zniszczona a renowacja doprowadziła do dzisiejszego wyglądu. Na nas też zrobiła wielkie wrażenie. Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Sporadycznie wędrujesz po moich śladach. Mnie zdarza się to dużo częściej. Już sobie wyobrażam Twoje zdjęcia. Jak zawsze są piękne i są na nich uwiecznione najważniejsze elementy świątyni.
      Serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  6. Bogato zdobiona, wspaniała cerkiew. Odwiedzenie jej na pewno
    było niesamowitym przeżyciem.
    Serdecznie pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przyznaję, że ta cerkiew zrobiła na mnie spore wrażenie. Cieszę się, że tam byłam.
      Serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  7. Piękna i kolorowa, widzę, że warta zwiedzenia. Zapiszę sobie nazwę miejscowości, może kiedyś uda nam się pojechać choć mamy spory kawałek :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Faktycznie. Od Ciebie to szmat drogi ale może kiedyś i Ty ją zobaczysz.
      Pozdrawiam:)

      Usuń
  8. Dzień dobry Łucjo :) Twoj wpis brzmi jak niesamowita podróż w głąb historii i architektury! Cerkiew Przemienienia Pańskiego to prawdziwa perełka, której historia i detale naprawdę zachwycają. Uwielbiam, jak potrafisz oddać ducha miejsc, które odwiedzasz – aż chciałoby się od razu spakować plecak i samemu ruszyć na odkrywanie takich skarbów! Dzięki za inspirację i życzę fajnego nowego tygodnia...Pozdrawiam serdecznie...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Jarosławiu jest świątynia wartą odwiedzenia.
      To miasto ma różne różne świątynie m.in właśnie cerkiwe.
      Pozdrawiam serdecznie:)

      Usuń
  9. Piękny bogaty w dużą ilość pisanych ikon - Ikonostas. Jak i całe wnętrze robi duże wrażenie. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W każdej cerkwi są bogate ikonostasy, ściany z ikonami, które w cerkwiach oddzielają sanktuarium od nawy. Tutaj też tak jest.
      Pozdrawiam:)

      Usuń
  10. Piękny obiekt położony na rubieżach naszego kraju. Cieszę się, że jest zadbany, bo ilość grekokatolików nie jest chyba tam duża. Lubię zwiedzać świątynie prawosławne, bo ze względu na ilość kolorowych zdobień są one dla mnie weselsze w odbiorze.
    Pięknego tygodnia Lusia:)))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Właściwie to nie wiem ilu jest grekokatolików w Jarosławiu. Ja też bardzo lubię odwiedzać takie świątynie.
      Serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  11. Gdy byłam w Jarosławiu, pominęłam tą cerkiew. Teraz tego żałuję, bo jest przepiękna.
    Pozdrawiam:)*

    OdpowiedzUsuń
  12. Sześć lat temu byliśmy tam z naszymi przyjaciółmi, tak, przyjaźń to najpiękniejszy dar...Cerkiew zapadła mi głęboko w pamięć, podobnie jak miasto, mimo, że nasz pobyt był zdecydowanie za krótki. No i św. Barbara, bardzo piękna.

    OdpowiedzUsuń
  13. Ale przepych. Tylko, czy to dobrze służy skupieniu na modlitwie... 😉

    OdpowiedzUsuń
  14. Lucja, a very beautiful church. I especially liked the icon in photo 6. The Virgin Mary holds a scroll with the words: I believe in one God (Верую во единого Бога). Thank you for showing and telling.

    OdpowiedzUsuń
  15. Bardzo ciekawa ta świątynia. Rzadko mam okazję zwiedzać świątynie tego wyznania, gdyż często bywają zamknięte i mogę jedynie z zewnątrz popatrzeć. A tutaj mogłam zajrzeć do wnętrza dzięki twoim zdjęciom.

    OdpowiedzUsuń
  16. Witaj Łucjo , u Ciebie jak zawsze piękne zdjęcia sporo wiedzy historycznej i architektonicznej. Dzięki ,że mogłam z Tobą zwiedzić tą wyjątkową świątynię, a motto o przyjaźni nasuwa od razu pytanie - co to znaczy być dobrym przyjacielem? Pozdrawiam serdecznie:))

    OdpowiedzUsuń
  17. Lusiu, jestem pod wrażeniem tego posta. Chociaż czytałam kilka relacji z Jarosławia to w żadnej nie było tak interesująco przedstawionej historii cerkwi, że nie wspomnę o wspaniałych zdjęciach a jest ona naprawdę piękna! Bardzo bo mnie przemawia liturgia prawosławna a także ikony. Mimo całego bogactwa tego obrządku jest w tym wiele duchowej prostoty. Przesyłam uściski najserdeczniejsze.

    OdpowiedzUsuń
  18. Podobnie jak Ty ja również bardzo lubię zwiedzać świątynie różnych wyznań, szczególnie te odmienne od naszej kultury. Może niekoniecznie lubię bogate, ociekające złotem ołtarze bo w tym temacie zdecydowanie bardziej podobają mi się małe, stare i najlepiej drewniane świątynie. W takich kapliczkach i kościółkach można poczuć to, do czego zostały zbudowane. Cerkwie również lubię, ta w Jarosławiu, pomimo że zdobna, to ma ciekawą, miłą dla oka kolorystykę.
    Pozdrawiam Cię Łucja bardzo serdecznie. Dobrej codzienności.

    OdpowiedzUsuń
  19. Witam.
    Miałaś dużo szczęścia, że cerkiew była otwarta. Jest piękna.
    Też lubię odwiedzać świątynie różnych wyznań. Pozdrawiam - Małgorzata N.

    OdpowiedzUsuń
  20. Cerkwie darzę szacunkiem i sentymentem do tego stopnia, że często śmieję się, iż w poprzednim życiu musiałam być wyznania prawosławnego. Ta w Jarosławiu jest cudowna. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń

Jeśli rozpoznasz siebie na zdjęciach i nie chcesz być na tym blogu, proszę poinformuj mnie o tym.
Ja bardzo szybko usunę te zdjęcia..