Skansen w Olsztynku - część II

 

Dom to oglądanie księżyca wschodzącego nad szałwią

 i towarzystwo kogoś,

kogo można przywołać do okna, żebyście obejrzeli to razem.

Dom jest tam, gdzie tańczysz z innymi, a taniec to życie.

(Stephen King)

Dzisiaj dalsza część  sielskiego spaceru po magicznym skansenie  w Olsztynku... Utarła się nazwa skansen, właściwie jest to: Muzeum Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny w Olsztynku... Zwiedzałam go z ogromną przyjemnością... Podziwiałam fascynujący obraz minionych czasów i życie środowiska wiejskiego m.in. Warmii, Mazur, Powiśla...

* Gdy tylko przekroczyliśmy mostek na rzeczce Jemiołówce * jakby za dotknięciem czarodziejskiej różdżki znaleźliśmy się w innym wymiarze - epoce naszych przodków... Spacer po tutejszym skansenie był bardzo przyjemną wędrówką wśród historii i pięknej zieleni... Doszliśmy do Zagrody z chałupą z Królewa, oryginalnego obiektu z XIX wieku...

Takie charakterystyczne budynki były wznoszone przez Holendrów... W I poł. XVI wieku szukali spokojnego miejsca w Europie i uciekali przed prześladowaniami w rządzonej przez Habsburgów Holandii... Ci Holendrzy to mennonici, którzy głosili powrót do pierwotnego chrześcijaństwa, bez kapłanów, świeckich urzędów, armii...

To jedna z piękniejszych chałup w tym skansenie... Posiada charakterystyczne podcienia wysunięte przed elewację, podparte słupami... Wejście do chałupy  prowadziło od strony południowej pod podcieniem... Wzniesiona na planie litery T... Była trójdzielna, dwutaktowa, częściowo podpiwniczona...

Powoli dochodzimy do kolejnego obiektu składającego się z dwóch odrębnych części czyli do karczmy i stajni z wozownią... Jest to Zajazd ze wsi Małszewo, budynek drewniany na kamiennej podmurówce... Karczma o konstrukcji zrębowej z narożami łączonymi na "rybi ogon"... W jej wnętrzu wyposażenie z lat 30 XX wieku... W izbie znajduje się kredens i szynkwas wraz zastawą: kuflami, butelkami, kielichami... Dużą część  pomieszczenia zajmują dwa długie stoły, przy których biesiadowano...

Stajnia z wozownią przylega do ściany szczytowej karczmy... Wnętrze jednotraktowe z brukowanym przejazdem... Na zewnątrz i w pomieszczeniu wystawa eleganckich bryczek, wiejskich wozów i sań używanych przez mieszkańców Warmii, Mazur... 

Tutejsze chałupy otaczają zadbane ogródki wiejskie z kwiatami, warzywami i przede wszystkim ziołami... One też nadają uroku dawnej osadzie... To są właśnie takie miejsca, obok których nie mogę przejść obojętnie... Wstępuję do jednego  z ogródków i patrzę z podziwem na  przepiękne kwiaty, zioła z babcinej kolekcji...  Podoba mi się pomysł z umieszczeniem tabliczek z  nazwą każdej rośliny... Rośnie tutaj: lawenda, szałwia, monarda, lubczyk, koper włoski, ogórecznik, jeżówka, kocimiętka, oregano, dziurawiec, ostróżki, dziewanny i wiele, wiele innych ziół...

W pobliżu wiejskiego ogródka znajduje się oryginalna Zagroda z chałupą z Gązwy z przełomu XVIII i XIX wieku... Chałupa ma typowy dla budynków mazurskich podcień szczytowy, którym usytuowany jest do drogi... Wejście znajduje się od strony podwórza, do części mieszkalnej prowadzą wysokie kamienne schody... Wyposażenie chałupy prezentuje wnętrze zamieszkałe przez średnio zamożną rodzinę...

Kilkaset metrów dalej zmienia się krajobraz... Pola obsiane owsem są jeszcze zielone, pojawiają się sosny... Do tej pory ubita ścieżka przechodzi w piaszczystą... Tu i ówdzie pojawiają się wiatraki, które zrosły się z pejzażem polskiej wsi, jednak nagle z niej zniknęły...

Na terenie naszego kraju występowały w zasadzie trzy typy wiatraków: koźlaki, holendry i paltraki... I właśnie te możemy zobaczyć w skansenie w Olsztynku...

Kapliczki przydrożne to kolejny, nieodłączny element krajobrazu wsi...  I tutaj również nie mogło jej zabraknąć... Piękna, trzykondygnacyjna zakończona dwuspadowym daszkiem pokrytym ceramiczną dachówką... Murowana, otynkowana,  pobielona stoi w cieniu rozłożystej sosny... Zatrzymałam się w cieniu drzewa, aby przez chwilę rozważyć coś w myślach...

Gdzieś w oddali majaczy się skupisko chat... Mam wrażenie, że zbliżam się do  kolejnej  wsi... Widzę Remizę strażacką ze wsi Giedajty, Kuźnię ze wsi Bielica, Krzyż przydrożny ze wsi Rzeck... Ten oryginalny krzyż wykonany z drewna dębowego z figurką Chrystusa Ukrzyżowanego przykuwa uwagę jakże piękną i jednocześnie swoją skromną i bardzo prostą formą... Stoi na rozstaju dróg, otoczony niskim płotem...

Trochę dalej, ściąga na siebie uwagę  piękna Zagroda z chałupą  z Karbona, zbudowana w konstrukcji zrębowej z belek sosnowych, łączonych w narożach na jaskółczy ogon... Niemal wszystkie chałupy zostały podobnie zbudowane... Posiadają niebieskie okiennice, dwuspadowe dachy poszyte trzciną...

Przy chałupach ogródeczki z kwitnącymi: naparstnicami, dzielżanami, i dzikimi liliowcami rdzawymi, które gościły w ogrodach naszych babć... Ten gatunek w Europie pojawił się w XVI wieku w Austrii, wcześniej na Węgrzech i dotarł również do Polski... 

W chałupach pięknie pokoje z  malowanymi szafami, komodami, kredensami kuchennymi...  Kunsztowne szafy były przede wszystkim wzorowane na swych mieszczańskich odpowiednikach - gdańskich i elbląskich... Wielka szkoda, że wspaniałe eksponaty sztuki ludowej zostały odgrodzone  porysowaną pleksi...

Na naszej trasie zwiedzania ostatnia Chałupa nr 2 ze wsi Kaborno... Obiekt jest oryginalny i pochodzi z XIX wieku... Też była w konstrukcji zrębowej z bali sosnowych łączonych na jaskółczy ogon... Dach był poszyty trzciną... We wnętrzu też malowane meble ludowe   z okolicznych regionów pochodzące z XIX i XX wieku... Przed chałupą oryginalna Kapliczka ze wsi Redykajny z XIX wieku... Dwukondygnacyjna, wybudowana z cegły na planie kwadratu... W pobliżu chałupy Wiatrak "holender" ze wsi Dobrocin... Jest to obiekt oryginalny i pochodzi z XIX wieku...

Powoli kończymy się nasz pobyt w skansenie... Idąc niespiesznie jeszcze raz spoglądamy na mijane eksponaty aby utrwaliły się w naszej pamięci... Czas spędzony w tym skansenie był niezapomnianym przeżyciem, pozwalającym na prawdziwą podróż do dawnych czasów...

* Skansen w Olsztynku - część I *

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...