Renesansowy Zamek Suski w Suchej Beskidzkiej

Ciesz się w życiu drobiazgami, 

bo któregoś dnia możesz spojrzeć za siebie

i zobaczyć, że to były rzeczy wielkie.

(Robert Brault)

To moja kolejna wizyta w Suchej Beskidzkiej, mieście położonym między Beskidem Makowskim oraz Żywieckim w malowniczej dolinie rzeki Stryszawki... Miejscowość raczej mało znana, a szkoda bo są tutaj ciekawe zabytki sakralne, najsłynniejsza polska karczma, zwana Rzym i Zamek Suski prawie jak Wawel...  Słynna  Karczma została  opisana w legendzie o Panu Twardowskim, a obecnie słynie z pysznej regionalnej kuchni... Tym razem do Zamku Suskiego przywiodła mnie kolekcja sztuki pochodzącą ze zbiorów Emila Zegadłowicza...

Renesansowo-manierystyczny zamek  położony na skraju miasta, u podnóża góry Jasień... Przez wieki miejscowość rozwijała się w jego cieniu... Jego początki sięgają 1553 roku kiedy to wraz z dworem królowej Bony do Polski przybył młody Florentyńczyk, Kasper... Ożenił się z Jadwigą Słupska i został właścicielem wsi Sucha... Od jej nazwy przyjął nazwisko Suski... Wkrótce też otrzymał szlachectwo i herb... U stóp góry Jasień zbudował dwór obronny... Kolejnymi właścicielami byli Komorowscy, którzy przebudowali dwór w okazałą późnorenesansową rezydencję magnacką z dziedzińcem arkadowym...

Gdy weszłam na dziedziniec zamkowy to oniemiałam z wrażenia... * Zamek Suski *  przeszedł gruntowny remont i odzyskał dawny blask... Dziś zachwyca przepiękną elewacją, wspaniałymi salami,  inwestycja objęła również dziedziniec arkadowy i renowację zabytkowego parku...

We wnętrzach zamku funkcjonuje: Muzeum Miejskie, Miejski Ośrodek Kultury, Wyższa szkoła Turystyki, Punkt Informacji Turystycznej, restauracja i hotel "Kacper Suski"... W zamku jest ponad sto pomieszczeń, jednak ekspozycję muzealną przeznaczono kilkanaście... Wchodzimy do środka... Na parterze znajduje się kasa i  ekspozycje muzealne: archeologiczna, historyczna...

W reprezentacyjnych salach Zamku Suskiego prezentowana jest wspaniała  wystawa z kolekcji Emila i Marii Zegadłowiczów pt. Miłość do człowieka - Miłość do sztuki - Miłość do natury... W kolekcji znajdują się obrazy Józefa Mehoffera, Zbigniewa Pronaszki, Leona Wyczółkowskiego, szkice Jana Matejki, rzeźby Jędrzeja   Wowry...

W pięknym kiedyś dworku w Gorzeniu Górnym pod Wadowicami, w którym urodził się poeta i pisarz   znajdowało się Muzeum Emila Zegadłowicza, zainicjowane w 1946 roku przez jego żonę Marię i córki: Halszka i Atessa... W 2013 roku, w wieku 93 lat  umiera młodsza córka Atessa Rudel... Muzeum zajmuje się fundacja, której brakuje funduszy na utrzymanie obiektu...

W zabytkowym, nieogrzewanym dworze, który jest własnością Skarbu Państwa znajdowały się zbiory... Z obawy aby nie uległy zniszczeniu, Fundacja Czartak przekazała nieodpłatnie kolekcję dzieł sztuki, mebli, literatury, fotografii, rzemiosła artystycznego znajdującemu się w zamku Muzeum Miejskiemu w Suchej Beskidzkiej... Łącznie 812 eksponatów...

Któż to był Emil Zegadłowicz? no cóż... Był poetą, dramatopisarzem, znawcą sztuki, współzałożycielem beskidzkiej grupy poetyckiej "Czartak"... Wydał ponad 40 tomów poezji, sześć powieści, a także osiem dziś zapomnianych dramatów scenicznych... Bardzo często określano go największym skandalistą przedwojennej Polski... Jego skandaliczność kiełkowała powoli, nieśmiało... Faktycznie, zaczęło się od polityczno-religijnych przepychanek, później krytykował i atakował przedstawicieli kleru i przeciwników Marszałka Piłsudskiego... Wybucha skandal gdy ukazuje się powieść "Zmory", zostaje oskarżony o pornografię... Zegadłowicz znany był też z licznych romansów, konsumowanych często ... Aż trudno w to uwierzyć... Biograf Jana Pawła II, podaje, że Zegadłowicz był ulubionym poetą Karola Wojtyły, który znał na pamięć i deklamował jego teksty...

Emil Zegadłowicz doskonale wiedział, że jednym z najważniejszych i najmocniejszych uczuć na świecie jest miłość... Zdawał sobie wspaniale sprawę, że każdy o niej marzy i każdy  chciałby jej doświadczyć choć raz w życiu... Ten znawca miłości pisał piękne wiersze o miłości, tworzył niezwykłe erotyki...

Po tak długich miesiącach

po tak strasznej rozłące -

jakie oczy masz modre,

jakże usta gorące!- 

Więc to prawda!- więc jesteś -?-

- więc dotykam Cię żywą,

istniejąca jak życie

i jak życie prawdziwą -?-

Klękam - stopy Twe kładę

na mą głowę schyloną -

palce moje są zimne -

myśli huczą i płoną -

Klękasz drżąca koło mnie -

modlimy się do siebie -

- staliśmy się bogami

- zamieszkaliśmy w niebie -

(Przywitanie - Emil Zegadłowicz)

Spacerując po kolejnych salach zauważyłam jak wiele  tutaj zmieniło się...  Prace renowacyjne wydobyły prawdziwe piękno renesansowego zabytku... Zamek i sale ekspozycyjne niezwykle wypiękniały i stały się ważnym ośrodkiem muzealnym... W kolejnych salach  zamkowych znajduje się  Kolekcja Habsburska... Zgromadzone na wystawie zbiory do 1939 roku znajdowały się w Pałacu Habsburgów w Żywcu... Są tutaj portrety Franciszka Józefa I i jego żony Elżbiety Bawarskiej (Sissi), Leopolda I, Franciszka I Lotaryńskiego oraz Marii Teresy w strojach koronacyjnych i balowych... Na uwagę zasługują obrazy o tematyce marynistycznej, o tematyce religijnej... W gablotach znajduje się broń biała, myśliwska, jest też rzemiosło artystyczne...

Ponownie wracam do kolekcji Emila Zegadłowicza jest tutaj m.in. szkic Jana Matejki, Stańczyk... Twarz Stańczyka to autoportret malarza... W jednej z sal znajduje się unikatowe malarstwo chińskie, zbiory dokumentów, fotografii i literatury... Wśród eksponatów są meble typowe dla secesji wiedeńskiej i poznańskiej, w stylu ludwikowskiego i biedermeieru... 

Udałam się do największego i najbardziej reprezentacyjnego pomieszczenia zamku, do sali rycerskiej... We wnętrzu uwagę przykuwa bardzo cenny, manierystyczny kominek, zbudowany w 1617 roku przez Piotra Komorowskiego... Wykonany jest z piaskowca magurskiego i bogato zdobiony, nawiązuje w swoim kształcie do łuku triumfalnego, co miało podkreślić dostatek i społeczną pozycję fundatora... w górnej części kominka możemy zobaczyć kartusze z herbami... Nad wyjściem na krużganek znajdują się cztery ogromne portrety wybitnych przedstawicieli rodu: Kasper Suski, Piotr Komorowski, Jan Wielowiejski oraz Aleksander Branicki...

Na pierwszym piętrze wieży zamkowej znajduje się Kaplica p.w. świętego Piotra Apostoła... Została ufundowała przez Piotra Komorowskiego herbu Korczak z około 1614 roku... To piękne, zadbane, klimatyczne miejsce... Ściany kaplicy ozdobione są unikatową polichromią  i wspaniałymi malowidłami przypominającymi wzory na tkaninach... Na ołtarzu Krzyż żeliwny... W kapicy znajduje się obraz przedstawiający Złożenie do Grobu...

Od strony południowej do zamku przylega dobrze utrzymany park... Spacer wśród pięknych drzew jest niezwykle relaksujący... Niewątpliwie parkową ozdobą jest duży staw i kamienne mostki... Na moment przysiadam na jednej z ławek i podziwiam piękno otaczającej mnie przyrody... Na stawie kwitną nenufary, a w jego wodach można zobaczyć pływające ryby... Powstanie parku datuje się podobnie jak i zamek na XVI wiek... Obecnie jest to park krajobrazowy utrzymany w stylu angielskim... Rosną  tutaj głównie drzewa rodzime m.in. klony, lipy, buki...

Gorąco zachęcam do odwiedzenia Suchej Beskidzkiej ponieważ jest to wyjątkowe miejsce nie tylko ze względu na ciekawe zabytki ale malownicze trasy turystyki górskiej...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...