czwartek, 30 października 2025

Zakopane - Kościółek na Pęksowym Brzyzku

 







Na początku słuchaj, zabieraj głos jako ostatni,

bo ostatnie słowo jest więcej warte niż pierwsze.

(Św. Izydor)















Bardzo lubię kościółki drewniane i chętnie je odwiedzam...   Zawsze mają taki swoisty klimat, w nich czuję się bliżej Boga... Poza tym to unikaty w skali światowej, bardzo często bezcenne skarby... Należą do szczególnej kategorii zabytków naszego kraju, są stosunkowo nietrwałym świadkiem  dawnych czasów...

Nierozerwalnie z kulturą góralską związane są właśnie drewniane  kościoły, które u podnóża Tatr mają swój niepowtarzalny urok i regionalny klimat... Tutejsze kościoły są specyficznym przykładem budownictwa sakralnego... Góralscy cieśle pokazali w nich harmonię duszy człowieka  z przyrodą i tęsknotę za oderwaniem się od życia codziennego...

Przy ulicy Kościeliskiej stoi najstarszy, zakopiański kościół drewniany często nazywanym kościółkiem starym... Został ufundowany przez Klementynę ze Sławińskich Homolacsową, właścicielkę dóbr ziemskich w Zakopanem....  Na patrona Klementyna obrała świętego Klemensa... Zbudowali go w 1847 roku góralscy cieśle pod kierownictwem Sebastiana  Gąsienicy- Sobczaka... Świątynia została wzniesiona z modrzewiowego drewna, w konstrukcji zrębowej... Można powiedzieć: skromna, prosta... Żadnej finezji architektonicznej, jak w Jaszczurówce, żadnej gigantomanii, jak w kościele przy Skibówkach... 

Już wcześniej była tu do dziś istniejąca,  najstarsza budowla sakralna Zakopanego, kamienna kapliczka Gąsieniców, kryta goncianym dachem, zwieńczona sygnaturką... Wybudowana około 1800 roku... Stała się też kaplicą nagrobną Pawła Gąsienicy i jego żony Reginy... Jak głosi legenda, fundusze na jej budowę zostały pozyskane z łupów zbójników, którzy w ten sposób chcieli odpokutować za swoje grzechy... Idąc na cmentarz na Pęksowym Brzyzku przechodzimy obok tej kaplicy...

 










Wnętrze emanuje  ciepłem, przytulnością i spokojem... Sprzyja refleksji i zadumie... Wnętrze składa się z prostokątnej nawy i węższego od niej, trójbocznie zamkniętego prezbiterium... Ściany kościoła,  wewnętrze i zewnętrze, wyszalowane są deskami... Wnętrze kościoła przykrywa plaski strop... Na belce tęczowej w przejściu z prezbiterium do nawy zawieszony jest drewniany  krucyfiks pochodzący prawdopodobnie z przełomu XVIII i XIX wieku...

Najcenniejszymi elementami wyposażenia kościoła są ołtarze wykonane przez Wojciecha Kułacha zwanego Wawrzyńcokiem... Centralnym punktem jest ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej... Po bokach ołtarze boczne są do siebie stylem bardzo podobne... Posiadają parę gładkich kolumn... Przestrzeń między kolumnami wypełnia obraz ze  świętym...  





W wnętrzu możemy zobaczyć wspaniałe, ludowe malowidła na szkle, przedstawiające stacje Drogi Krzyżowej, a także piękne rzeźby i zdobienia drewniane... Niemal wszystko wykonane jest z drewna, a zdobiąca ściany sztuka ludowa wzmacnia regionalny charakter świątyni...

W ołtarzach bocznych zachowały się stare obrazy  przedstawiające świetnego Stanisława Biskupa wskrzeszającego Piotrowina oraz świętego Jacka z atrybutami w postaci posążka Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz puszki z Najświętszym Sakramentem...

Obraz Matki Boskiej z puszczy Boruńskiej, szczególnie przykuł moją uwagę... Utrzymany w ciemnej tonacji... Przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem na ręku... Historię Maryi Boruńskiej, ze wsi Boruny opisał biskup kijowski w XVII wieku... Obraz należał od ojca bazyliana, ze wspólnoty zakonnej, Kościoła unickiego... Wszystkie potrzebne łaski wypraszał u stóp tego obrazu... Po latach ofiarnej służby zakonnej, przeczuwając swoją śmierć, przekazał najcenniejszy skarb, obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, swojemu krewnemu... Spadkobierca owinął obraz w płótno i schował do skrzyni... Wkrótce Matka Boża dała znać o sobie... Cudowny promień światła otoczył cały folwark...Nikt nie potrafił wytłumaczyć tego zjawiska, a osada  cieszyła się specjalnym błogosławieństwem... Światło pozostawało do momentu, gdy ów krewny został zmożony śmiertelną chorobą... Wtedy to ukazała mu się piękna postać i przypomniała o zaniedbaniu obrazu... Boruńska Pani dała szansę biedaczynie i go uzdrowiła... Ten w podzięce wybudował  drewniany kościółek... Do świątyni zaczął napływać lud ze wszystkich stron i rozpoczęło się rozsławianie obrazu... Przez kolejne lata losy obrazu były bardzo burzliwe... Zmieniał miejsca pobytu... Był w Krakowie, Wilnie, w Zakopanem... Po wielu latach obraz powrócił do Borun...


Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...
Serdecznie wszystkich pozdrawiam....



35 komentarzy:

  1. Byłam tam dawno temu, ale bardzo dobrze pamiętam atmosferę tego miejsca i zapach modrzewiowego drewna. Kościółek jest bardzo na swoim miejscu, wpisuje się w klimat Zakopanego i jego tradycję, podobnie jak cmentarz. Po piękne i wzruszające miejsce pełne historii. Lusiu, serdecznie Cię pozdrawiam, podobno pogoda w listopadzie ma być lepsza niż w październiku, więc może jeszcze będzie okazja do wycieczek.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak Eluniu! Drewniany kościółek doskonale wpisuje się w klimat Zakopanego, ponieważ jego architektura, zwłaszcza w stylu zakopiańskim, jest integralną częścią góralskiego dziedzictwa regionu. Budowla ta, zbudowana z naturalnych materiałów i często nawiązujące do tradycyjnych wzorców, tworząc unikalną, przytulną atmosferę i są ważnym elementem lokalnego krajobrazu.
      Ściskam Cię mocno i serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  2. Bardzo ciekawie opisane, Lusiu. W Zakopanem byłam prawie sto lat temu i mówiąc szczerze niewiele stamtąd pamiętam, no i raczej się już nie wybiorę, bo za bardzo ciągnie mnie teraz w zupełnie inne strony :)
    Ale za to mam Ciebie i na Twoim blogu mogę poczytać takie ciekawostki i pooglądać cudne zdjęcia...
    Serdecznie Cię Lusiu pozdrawiam i życzę Ci spokojnego weekendu!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Iwonko! Jestem u Ciebie na bieżąco i wiem, że zmieniły się Twoje gusta podróżnicze. Polubiłaś egzotykę i tak trzymaj. Ja też lubię ciepełko i chętnie bywam w krajach Południa.
      Serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  3. Your reflection beautifully captures the sacred warmth and timeless spirit of Zakopane’s wooden churches, where faith, craftsmanship, and nature unite in quiet harmony

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. This wooden church is worth seeing. Its architecture and interior furnishings are stunning. Hugs and greetings.

      Usuń
  4. Byłam tam dawno temu, ale pamiętam ten kościółek. Cudowne miejsce, niezapomniany był również spacer po cmentarzu...
    Dzisiaj mogłam jeszcze raz tam być razem z Tobą z Twoimi pięknymi fotografiami.
    Pozdrawiam bardzo serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bogusiu! ten piękny drewniany kościółek w czasie wizyty dużo nam powie nie tylko o historii ale przede wszystkim o kulturze regionu. Powie nam jak wiele dla ówczesnych ludzi znaczyła religia i wiara. Dla mnie to przecudowne miejsce, które zawsze chętnie odwiedzam w czasie pobytu w Zakopanem.

      Życzę Ci w tym dniu dużo spokoju i wielu chwil zadumy.

      Usuń
  5. Przepiękny jest Kościół na Pęksów Brzyzku. Bardzo go lubię...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja też go bardzo lubię i zawsze w czasie pobytu w Zakopanem wstępuję w jego progi.
      Przesyłam moc uścisków:)

      Usuń
  6. Interesantes siempre esas iglesias de madera tan bien conservadas.
    Un abrazo,

    OdpowiedzUsuń
  7. Każdy taki drewniany kościółek ma nie tylko swój osobliwy i niepowtarzalny klimat ale ma duszę co w przypadku obiektów sakralnych ma dodatkowe znaczenie. Mozolne i kunsztowne drewniane wykończenie daje poczucie prawdziwej czci i ofiary dla Boga i daje najlepsze świadectwo ofiarodawcom i ich wykonawcom. Bardzo lubię oglądać takie obiekty, tym bardziej że z wielką starannością i pasją prezentujesz je nam tutaj.
    Pozdrawiam Łucjo.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Może to unoszący się w powietrzu zapach starego drewna. Może to kunszt, z jakim wykonane są detale architektoniczne. A może to wpadające do wnętrza światło, które tworzy niepowtarzalny klimat. Niewielki drewniany kościółek ma w sobie coś nieuchwytnie magicznego. Klimatyczny drewniany kościółek na Pęksowym Brzyzku jest wart odwiedzenia. Wokół tej niewielkiej budowli szumią drzewa dodając temu miejscu uroku i zachęcając, by zatrzymać się tu na dłużej.
      Serdecznie pozdrawiam:)

      Usuń
  8. I'm a fan of old wooden churches. They're just so beautiful.

    OdpowiedzUsuń
  9. Bardzo klimatyczny drewniany kościół.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Masz rację Basiu. Ma swój niepowtarzalny klimat, urok i zachwyca kunsztowną architekturą.
      Przesyłam serdeczności:)

      Usuń
  10. Znam ten kościółek, byłam kilka razy! Też lubię drewniane świątynie, mają piękną energię. No i jak zawsze u Ciebie: piękny opis i urokliwe zdjęcia, pozdrawiam, czekam na bukiety października!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak JoAnko! Drewniane kościoły w Polsce mają długą i fascynującą historię, która sięga średniowiecza. W tym okresie, ze względu na dostępność drewna oraz jego właściwości budowlane, zaczęto wznosić pierwsze obiekty sakralne ze tego materiału. Kościoły te nie tylko pełniły funkcje religijne, ale także spełniały ważną rolę w życiu społecznym lokalnych społeczności. Mają nie tylko dobrą energię ale i wiele piękna. Może uda mi sie opublikować post z bukietami.

      Pamiętajmy, że życie jest chwilą, a wspomnienia pozostają na zawsze.

      Usuń
  11. Så fine bilder og historie..Trekirker er nydelige og man kan kjenne den oldtids atmosfære av menneskene som var der.Intresang historie om han med bildet av Maria med barnet.Jeg likte denne posten svært godt i likhet med alle dine innlegg som viser oss kjærlighet til det som var💖

    OdpowiedzUsuń
  12. Drewniane kościółki mają swój niezwykły klimat. Lubię te trzeszczące podłogi, zapach drewna i nastrój sprzyjający refleksji. Kościół ten pięknie wpisuje się w miejsce gdzie stoi, wszak na Podhalu architektura drewniana to element kultury. Dziękuję za przywołanie miłych wspomnień sprzed lat. Pozdrawiam Cię serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wiem, że podobnie jak my bardzo lubicie drewniane kościółki. Aż dziwne, że często niedoceniane, a przecież są prawdziwymi skarbami, które kryją w sobie historię kultury i tradycji. Ich unikatowy styl budownictwa, doskonale wpisujący się w otaczający krajobraz, stanowi doskonały przykład symbiozy człowieka z naturą. Szczególnie urzekający jest w nich zapach starego drewna. Nie do podrobienia w żadnym innym miejscu.
      Życzę spokojnego wyciszenia, pełnego refleksji i zadumy. Nad życiem i przemijaniem przy grobach bliskich.

      Usuń
  13. Kościółek piękny, ale jeszcze bardziej mnie urzeka sąsiadujący z nim cmentarz. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Elu! Przed momentem opublikowałam post.
      Życzę dnia pełnego zadumy i refleksji:)

      Usuń
  14. Byłam na tym niezwykłym cmentarzu, ale świątynia była wtedy zamknięta. Szkoda, bo klimat ma fajny, z tymi góralskimi motywami. Dzięki ci Lusia za uzupełnienie wiadomości i życzę pięknego weekendu:)))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Usiu! Ja też podczas którejś wizyty w Zakopanem zastałam zamknięty kościółek. Szkoda. To piękne miejsce na mapie miasta.
      Miłego dnia, pełnego refleksji i zadumy nad życiem i przemijaniem:)

      Usuń
  15. Witam. Wieczorową pora w Dzień Zaduszny czytam Twoje ostatnie wpisy.
    Kościółek ma swój urok i magię. Pięknie odnowiony.
    Małgorzata N.

    OdpowiedzUsuń
  16. Urokliwy w swej skromności i niepowtarzalności...

    OdpowiedzUsuń
  17. Śliczny kościół. Bardzo klimatyczny i pełen zakopiańskiego uroku. Lubię drewnianą architekturę sakralną.
    Pozdrawiam serdecznie:-)

    OdpowiedzUsuń
  18. Gracias por tan precioso reportaje de la arquitectura polaca, me encantó la iglesia de madera ( de esas no se ven por aquí ), también me gusto saber sobre la pintura de la Virgen. Besos.

    OdpowiedzUsuń
  19. Ja też uwielbiam stare drewniane kościółki Kochana. One mają klimat i duszę. Nie podobają mi się te duże współczesne kościoły takie surowe pozbawione ciepła. Nawet nie potrafię się skupić na mszy w takim kościele. Byłam kiedyś w kościółku pod wezwaniem sw. Jana Chrzciciela w Orawce. Cudowne wnętrze. Ten też jest śliczny.

    OdpowiedzUsuń

Jeśli rozpoznasz siebie na zdjęciach i nie chcesz być na tym blogu, proszę poinformuj mnie o tym.
Ja bardzo szybko usunę te zdjęcia..