Bazylika Grobu Bożego w Miechowie

Człowiek jest tyle wart, ile jest w stanie kochać.

(Święty Augustyn)

Tydzień temu odwiedziłam Miechów, miasto z gryfem i  krzyżem bożogrobców w herbie... Ta niewielka miejscowość, jest nazywana polską Jerozolimą...  W tym miejscu pragnę przytoczyć trochę historii...

Królestwo Jerozolimskie powstało w latach 1096 -1099 w wyniku pierwszej wyprawy krzyżowej, dowodzonej przez francuskiego rycerza Gotfryda de Boullion... Ten potomek Karolingów odzyskał kontrolę nad Grobem Pańskim i zadowolił się tytułem Obrońcy Grobu Świętego...  Niestety, de Boullion nie był wzorem cnót chrześcijańskich... Jego załoga dokonała strasznej maskary wśród muzułmanów i Żydów... Hrabia Gotfryd ustanawia 20 - osobową grupę świeckich rycerzy i duchownych w celu opieki nad Bożym Grobem i relikwią Krzyża Świętego... Zakon powstał by troszczyć się o pielgrzymów i o najświętsze miejsca w Ziemi Świętej... 

Należy wspomnieć, że jest XII wiek... Bardzo niewielu polskich rycerzy było uczestnikami wypraw krzyżowych czy też pielgrzymami do Jerozolimy... Jednym z nielicznych  krzyżowców był książę Jaksa herbu Gryf z Miechowa... W 1162 roku wyprawił się do Ziemi Świętej... Nie jest to czas żadnej z  krucjat i jest prawdopodobne, że udał się tam z pielgrzymką... Po roku wraca do kraju przywożąc z sobą zakonnika Marcina zwanego Gallusem, członka Zakonu Stróżów Grobu Chrystusowego oraz kilku jego współtowarzyszy... Jaksa przywozi również worki z ziemią spod Golgoty... W miejscu gdzie rozsypana została ziemia z Jerozolimy, powstaje kościół  i replika Grobu Bożego... Zakonnik Marcin i jego towarzysze zostają pierwszymi miechowskimi bożogrobcami...

Nic nie zostało z kościółka ufundowanego przez Jaksę Gryfitę... A to co dzisiaj odwiedzamy, to już trzecia w tym miejscu świątynia gotycka z przełomu XIII i XIV wieku... Przebudowana w stylu późnobarokowym w drugiej połowie XVIII wieku... Kościół jest trzynawową trójprzęsłową bazyliką... Po wejściu do środka ukazał  mi się ołtarz główny... Osobiście nie przepadam za barokiem a tym bardziej za rokoko, to jednak  ołtarz główny i cały kościół przykuł moją uwagę...  Jest imponujący, pełen złoceń i zdobień... I pomimo bogactwa, całość wydaje się harmonijna i piękna... 

Ołtarz składa się z trzech części i utrzymany jest w stylu rokokowo - klasycystycznym... Górna część  ołtarza przedstawia Boga Ojca adorowanego przez grupę aniołków... Środkowa część jest płaskorzeźbą stiukową przedstawiającą zmartwychwstanie Jezusa... Tabernakulum ołtarzowe wykonane jest w stylu rokoko i stoi w mensie ołtarzowej...

Byłam zaskoczona sporą ilością figur w tutejszej bazylice... Jest m.in.  figura Marii Płaczącej, św. Jana, Michała Archanioła, Mateusza, Andrzeja,  Tomasza, Filipa, Macieja, Joachima, Jakuba, Judy Tadeusza, Weroniki, Teresy... W zachodniej części kościoła znajduje się chór i organy wykonane w stylu rokoko...  Nawa główna ma około 50 metrów długości i około 25 metrów wysokości...  Oprócz ołtarza głównego są ołtarze: Matki Boskiej Częstochowskiej,  Chrystusa Ukrzyżowanego, Piotra i Pawła, Barbary, Józefa, Antoniego, Anny, Jana Nepomucena, Augustyna, Jakuba Mniejszego... 

Bazylika to niezwykłe miejsce z przepięknym  wystrojem oraz dobrze zachowanymi fragmentami romańskimi... Miejsce to przepełnione  jest przeszłością i wielkością minionych pokoleń pielgrzymów, wśród nich byli królowie: Władysław Łokietek, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk a także królowa Jadwiga...

Bożogrobcy z Miechowa stają się wielką potęgą... Należą do najbogatszych zakonów w Polsce... Szczyt świetności przypada na XV i XVI wiek... W tym czasie Grób Boży w Jerozolimie znajduje się w rękach muzułmanów i pielgrzymowanie do Ziemi Świętej jest niemożliwie... Toteż pielgrzymi z wielu krajów Europy przybywają do repliki Grobu Bożego... W bazylice w wielu miejscach widoczny jest czerwony krzyż patriarchalny, który wygląda jak krzyż łaciński z jedną dodatkowo, krótszą poprzeczką... 

Według legendy, krzyż ten miał powstać po śmierci Chrystusa... Pod krzyżem oprócz Matki Bożej i świętego Jana  był Jakub Młodszy... Matka Boża palcem umoczonym we krwi Chrystusa zdjętego z krzyża zaznaczyła na białej szacie apostoła Jakuba Młodszego dwa krzyże jeden pod drugim... Oznajmiła Jakubowi, że będzie strzegł Grobu jej Syna... Bożogrobcy przyjęli ten krzyż jako swój herb... Nosili ten krzyż na  na płaszczu lub na szacie wierzchniej z lewej strony... Zakonnicy jedynie w Polsce byli nazywani miechowitami, za sprawą Jaksy, który osadził ich właśnie w Miechowie...

Z biegiem czasu na ziemiach polskich zaczęli tworzyć gęstą sieć klasztorów... Jednak po jakimś czasie potęga bożogrobców, podupada... W 1819 roku następuje kasacja wielu zakonów w Polsce, w tym bożogrobców... W latach 90 -tych XX wieku zakon odradza się, a Wielkim Przeorem zostaje dzisiaj już nieżyjący kardynał Józef Glemp... Dziś, po prawie 200 latach, podejmowane są próby wskrzeszenia dawnej świetności bożogrobców...

Najważniejszym elementem bazyliki i celem pielgrzymek jest Kaplica Grobu Bożego...  Powstała w miejscu, w którym Jaksa  rozsypał ziemię z Jerozolimy...

Z nawy głównej schodzi się do krużganków znajdujących się w przyziemiu... Kaplica  zbudowana na planie kwadratu, przykryta jest kopułą z  oryginalnymi renesansowymi malowidłami... Sam grób jest w dolnej części, i wykonany jest z płyt kamiennych z wnęką...  W jednej ze ścian, w spiżowej koronie cierniowej, umieszczono kamień z Grobu Bożego w Jerozolimie...

To właśnie  bożogrobcom z  Miechowa zawdzięczamy tradycję robienia grobów w Wielki Piątek  oraz nabożeństwo Drogi Krzyżowej w terenie... Bożogrobcy  wprowadzili   liturgię Wielkiego Piątku, którą tworzyli  łacińscy zakonnicy w Jerozolimie... Cieszę się, że odwiedziłam Miechów... Żałuję, że nie mogłam być w Wielkim Tygodniu, pomimo to wizyta w bazylice Grobu Bożego na długo pozostanie w mojej pamięci...

Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...