wtorek, 29 września 2020

Zamek na Mirowie w Książu Wielkim







Podróżując przez świat i poszukując piękna

musimy sami nieść je ze sobą,

inaczej nigdy go nie odgadniemy.

(Ralph Waldo Emerson)








W Książu Wielkim, wsi gminnej  położonej przy trasie krajowej Nr 7 (Jędrzejów, Kielce) na wzgórzu Mirowskim miałam możliwość oglądnąć Zamek na Mirowie... Faktycznie jest to pałac, który został zbudowany w latach  1585 - 1595 dla biskupa krakowskiego, Piotra Myszkowskiego herbu Jastrzębiec...

Piotr Myszkowski wiele lat pracował jako sekretarz Zygmunta Augusta... Należał do najbogatszych ludzi w Polsce... Żartobliwie nazywany proboszczem całej Polski... W Pińczowie założył ordynację majątkową (zapobiegała rozdrobnieniu dóbr) dla swej rodziny z tytułem margrabstwa... Należał do największych mecenasów kultury renesansowej renesansowej... Był protektorem zwłaszcza Jana Kochanowskiego, ale i Andrzeja Patrycego Nideckiego i Marcina Kromera... Nie bez powodu Jan Kochanowski dedykował mu Psalmy Dawidowe...

Jego Miłości miłościwemu Panu, Panu Piotrowi Myszkowskiemu

z łaski Bożej Biskupowi Krakowskiemu etc.

Żniwa swego pierwszy snop tobie ofiaruje,

Cny. Myszkowski, którego dobrodziejstwem czuję

Uwiązane swe serce; bo komu jest tajna

Trwa łaska przeciwko mnie i chęć niezwyczajna?

Jedeneś ty nalezion, u którego miały

Miejsce Muzy wzgardzone i twarz wdzięczną znały;

Jedeneś ty rozumiał, że moje Kameny.

Mogły jednak być godne jakiekolwiek ceny.

Tymżeś mi serca dodał, żem się rymy swymi

Ważył zetrzeć z poety co znakomitszymi

I wdarłem się  na skalę pięknej Kalijopy,

Gdzie dotychmiast nie było znaku polskiej stopy.

I teraz ci z Libanu niosę Dawidowe

Złote gęśli, a przy nich polskie piesni nowe:

Psałterza pięć książęczek, ktorym ty łaskawy

Wzrok ukaż, twej nieowszem niegodnym zabawy.

W 1582 roku Piotr Myszkowski miał już dość swego rodzinnego zamku Mirów na Jurze Krakowsko - Częstochowskiej i gdy nadarza się możliwość kupienia Książa Wielkiego z dworem obronnym szybko podejmuje decyzję zakupu... Gdy "przypadkiem" doszczętnie płonie stary dwór, biskup przystępuje do budowy monumentalnego  pałacu, który ma przyćmić wszystko w okolicy i podkreślić splendor rodu...

Pałac renesansowy powstaje według projektu Santi Gucci'ego, który jest architektem i rzeźbiarzem pochodzenia włoskiego... Gucci przybył do Polski w latach sześćdziesiątych XVI wieku... Był nadwornym artystą króla Zygmunta Augusta, Stefana Batorego i Anny Jagiellonki... Pracował również u Jana Zamoyskiego a także u Leszczyńskich...

Santi Gucci wybudował monumentalną, renesansową, przepiękną siedzibę magnacką dla Myszkowskich... W XVII wieku przejmują ją Wielopolscy, którzy dokonują pewnych zmian w stylu barokowym...








Pałac zbudowany jest na planie wydłużonego prostokąta, zorientowanego w kierunku północ - południe... Do jego budowy użyto kamienia pińczowskiego...   Na osi obu elewacji ryzality środkowe, które optycznie pozwalają skrócić ścianę, dodatkowo umożliwiają  uzyskać symetrię... Środkowe ryzality na trzecim piętrze opatrzono blankami a w narożnikach są  wysmukłe wieżyczki... Ściany zewnętrzne parteru i pierwszego piętra pokryte są fasetową rustyką... Nad oknami pierwszego piętra są renesansowe gzymsy i ramy okienne... 

Po bokach pałacu zbudowano  dwa pawilony zwrócone fasadami do siebie... Z prawej strony w pawilonie znajdowała się kaplica... Oba posiadają plan pięciokąta, a od frontu ozdobiono arkadami nadającymi wrażenie lekkości tym obiektom... Pawilon północny pełniący funkcję kaplicy posiada bardzo piękny portal wejściowy... 

Pałac zaliczany jest do czołowych osiągnięć polskiej architektury manierystycznej, jednak  nie można  go zwiedzać ponieważ znajduje się tutaj Zespół Szkół im. Wincentego Witosa... Pozostał mi wokół niego jedynie spacer... Zauważyłam, że czas zrobił swoje... Pałac i pawilon biblioteczny wymagają pilnego remontu... Nie jest jeszcze za późno i tej  budowli należy przywrócić dawną świetność...








Od południowej strony znajduje się Pawilon biblioteczny... Ten obiekt jest w opłakanym stanie i wymaga szybkiej renowacji...   Pałac na Mirowie otoczony jest dużym parkiem... Z przykrością muszę to powiedzieć ale liczne alejki wśród starych drzew są  bardzo zaniedbane... W zachodniej części parku znajdują się schody,  prowadzące  do drogi, tym samym pozwalają pieszym skrócić trasę do pałacu...

Przed pałacem kwitną róże oraz żółte i pomarańczowe aksamitki które swoimi kolorami  pięknie ubarwiają rabaty..






Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...

Serdecznie wszystkich pozdrawiam...

niedziela, 27 września 2020

Kościół świętej Jadwigi w Złotoryi







Jak mam rozpoznać swoją Drugą Połowę?
Nie bojąc się ryzyka.
Ryzyka porażki, odrzucenia, rozczarowań.
Nigdy nie wolno nam rezygnować z poszukiwania Miłości.
Ten kto przestaje szukać, przegrywa życie.

(Paulo Coelho)








Złotoryja (do 1945 roku - Goldberg) może się szczycić posiadaniem drugiego, po Wrocławiu klasztoru Świętego Franciszka na Śląsku... Oba klasztory były fundacjami książęcymi i leżały z początku poza miastem... Klasztor i kościół w Złotoryi wzniesiony został  w stylu gotyckim około 1240 roku  z fundacji księżnej Jadwigi Śląskiej... Pierwotny kościół i klasztor został zniszczony przez husytów  około 1427 roku... Po kilkunastu latach zabudowania kościelne i klasztorne zostały odbudowane... Franciszkanie na prawie dwieście lat byli zmuszeni opuścić Złotoryję ponieważ nastał czas reformacji i budowle zostały podarowane przez księcia Fryderyka II, protestanckiemu, humanistycznemu gimnazjum Trotzendorfa... W XVIII wieku kościół i klasztor zostaje przebudowany w stylu barokowym i to co dzisiaj oglądamy pochodzi z 1709 roku...



Do dzisiaj ze średniowiecznej budowli kościoła klasztornego zachowały się fragmenty murów i przypór w prezbiterium, które zamykają świątynię wielobocznie od wschodu... Od wschodu na murach z XV wieku stoi zakrystia... 

Przed kościołem na przepięknym cokole rzeźba świętego Jana Nepomucena... Na cokole mieszczą się płaskorzeźby przedstawiające sceny z życia świętego i jego śmierci... Możemy zobaczyć spowiedź królowej Zofii, rozmowę Jana z królem Wacławem IV oraz scenę zrzucenia świętego z Mostu Karola do Wełtawy... Rzeźba została ufundowana przez burmistrza miasta w 1732 roku...

Obok kościoła znajduje się również oryginalna kapliczka słupowa z XV wieku... Wykonana jest z piaskowca... Jest cennym zabytkiem sztuki średniowiecznej...Wieńczy ją scena Ukrzyżowania...

Fasada kościoła, poprzedzona małą kruchtą, ozdobiona jest pilastrami i szczytem, którego krawędzie łukowato spływają do gzymsu... We wnękach figurach świętych: Franciszek i Antoniego... Kościół nakryty jest dwuspadowym dachem z ośmioboczną sygnaturą, umieszczoną na kalenicy od wschodu... 









Kościół jest budowlą orientowaną, jednonawową, ze sklepieniem kolebkowym, z gurtami (łukami wzmacniającymi sklepienie) i z lunetami...  Wyposażenie w większości pochodzi z XVIII wieku... Ołtarz główny jest przepiękny, a w nim wspaniały obraz przedstawiający świętą Jadwigę u stóp Chrystusa, który z krzyża błogosławi świętą (Wizja św. Jadwigi)... Obraz został namalowany przez Johana Heinricha  Kynasta - niemieckiego malarza działającego na Śląsku... Po bokach ołtarza dwie stylizowane monstrancje z relikwiami wielu świętych... Obfitość ornamentyki sprawia, że ołtarz został  uznany za rokokowy...  Na ścianach prezbiterium znajdują się cztery obrazy, zapewne z XVIII wieku, z wizerunkami Ojców Kościoła - po lewej Hieronim i Ambroży a po prawej Grzegorz Wielki i Augustyn...






Po bokach ołtarze z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem i Anny Samotrzeciej z Marią... Ołtarze pochodzą z 1750 roku i są w stylu barokowym...  Obrazy Drogi Krzyżowej pochodzą z 1893 roku... Na szczególną uwagę zasługuje ambona z płaskorzeźbami czterech Ewangelistów... Od lewej strony - Mateusz z uskrzydlonym młodzieńcem, Marek z lwem, Łukasz z wołem i Jan z orłem... Na baldachimie grupa Opłakiwania... Ambona jest w stylu barokowym i  pochodzi z XVIII wieku...


Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozostawione komentarze...
Życzę Wam tygodnia obfitującego w dobro...
Serdecznie wszystkich pozdrawiam...